فایل شاپ
فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینتفایل شاپ
فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینتگزارش کارآموزی بررسی مواد شوینده
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 11 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 79 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 63 |
گزارش کارآموزی بررسی مواد شوینده در 63 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول
آشنایی با مکان کارآموزی
2
فصل دوم
صابون ها
7
فرمولاسیون تولید انواع صابون
9
فصل سوم
مایع ظرفشویی
26
مایع ظرفشویی چیست؟
27
طرز تهیه برخی از معرفهای شیمیایی در آزمایشگاه کنترل شوینده
29
معرف اونیورسال
30
محلول استاندارد آهن
31
فرمولاسیون مایع ظرفشویی
34
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی
36
مواد فعال در سطح مصرفی
38
پایداری کف
40
مواد محافظ پوست
41
مواد غلظت دهنده
41
هیدروتروپها
42
سازگاری زیست محیطی
43
فصل چهارم
شامپو، پاک کننده ای سوال برانگیز
46
آشنایی با شامپو
47
انواع شامپو از نظر کاربرد
49
آلودگی در شامپوها
51
PH شامپوها
52
نتیجه
53
ساخت اصولی شامپو
53
کنترل کیفیت و آزمونهای فیزیک و شیمیایی شامپو
57
فرمولاسیون تهیه شامپوها
63
فصل پنجم
مواد فعال کننده سطحی
71
نگاهی به وضعیت تولید آلکیل بنزن خطی در ایران
78
مقدمه
78
بررسی بازار مصرف
79
ابتدا نظر خوانندگان عزیز را به پاره ای از نکات مفید زیر جلب می نماییم :
1- در تهیه مواد شوینده و شیمیایی رعایت درجه خلوص و مرغوبیت مواد اولیه واجد کمال اهمیت است که چنان چه این نکته از نظر دور بماند چه بسا که نتیجه مطلوب حاصل نشود .
2- انتخاب درجه حرارت مناسب برای ترکیبات مختلف شیمیایی از اهمیت خاصی برخوردار است در این صورت دقیقا درجات حرارت تعیین شده رعایت شود و چنانچه درجه حرارت مشخص نشده است با توجه به ترکیبات مشابه و با رعایت احتیاط اقدام گردد .
3- آزمایشها و تست های نمونه باید همواره با مقادیر کم انجام گیرد تا هم از ضایعات زیاد جلوگیری شود و هم تکرار تجربه تا حصول نتیجه مورد نظر با هزینة کمتری امکان پذیر باشد .
4- در بسیاری از موارد چنانچه به مادة اولیه مورد نیاز دسترسی حاصل نشود چه بسا که نتایج مشابه با تغییراتی جزئی از نظر وزن و درجه حرارت و غیره بتوان استفاده نمود که در این صورت با کسب مشورت فنی از افراد متخصص می توان ماده نایاب و یا کمیاب و گرانبها را جایگزین نمود .
5- اگر چه فرمولهای داده شده مستند و موثق بوده و بارها تجربه و عمل شده است با این حال ممکن است کسی که برای اولین بار به تجربه ای برای تولید یک محصول دست می زند در کار خود توفیق کامل حاصل نکند ، در این صورت کارآموز نباید دچار یاس و دلسردی و بی اعتقادی شود چون کارهای علمی به خصوص در حیطه کار ترکیبات شیمیایی دقت و حوصله و بردباری فراوانی را ایجاب می کند ، پایداری در ادامه کار و تجربه در شرایط جدید به احتمال قوی اشکالات موجود را مرتفع نموده و راه وصول به مقصد را هموار خواهد ساخت .
6- آنچه که در مطالب زیر ذکر شده است تنها نمونه های معدودی است که با توجه به حجم مطالب و از نظر سهولت دسترسی به مواد اولیه آنها انتخاب و معرفی شده تا انگیزه و محرک صاحبان ذوق و ابتکار بوده و زمینه مناسبی برای تهیه فرآورده های جدید را امکان پذیر سازد ، و اگر چه نفس تقلید و مشابه سازی در مراحل اولیه صنعت از هر نظر امکان برخورداری از تجربیات سایر صنعتگران و تولید کنندگان قابل توجیه به نظر می رسد ولکن در نهایت امرنوآوری و تولید مصنوعات جدید با استفاده از منابع طبیعی کشور بیش از هر عامل دیگر می تواند خروج کار و راه گشای تاسیس صنایع مورد نیاز جامعه باشد .
این کارخانه 2100 متر زمین حدود m 1100 زیر بنا و مابقی شامل محوطه و فضای سبز که از این m1100 زیر بنا شامل رفاهیات کارگران نمازخانه و نهار خانه سالن ساخت و تولید و بسته بندی و انبارهای کارخانه و ... می باشد
این کارخانه شامل 40 پرسنل می باشد و در دو شیفت صبح و بعدازظهر مشغول فعالیت می باشند
مواد سوختی این کارخانه شامل نفت و گازوئیل می باشد
از سال 76 به دنبال مجوز های مربوط به تولید بوده که طی 2-1 سال طول کشیده از سال 78 کار تولید محصول شروع و در اوایل یک محصول تحت عنوان مایع دستشویی میشن و بعد از چند سال مایع ظرف شویی پدیده تولید شد و به دنبال آن شامپو سی مو تولید شد .
آشنایی با فرمولاسیون مواد شوینده و تست ها موارد موجود در آزمایشگاه و روند تولید و ساخت و بسته بندی از جمله وظایف رشته
مایع دستشویی و مایع ظرفشویی و شامپو سیمو امور جاری در دست اقدام می باشد.
10- مواد اولیه شامل 15-10 تا می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فعال کننده های سطحی - شامل گروههای آنیوتیک مثل تگزاپون و اسید سولفوریک
خنثی کننده ها : سود سورآور مثل گروه آلکنوآمینها
نرم کننده ها و مرطوب کننده ها : مثل گلیسیرین
فیلر کننده ها : سولفاتها ، نمک ها
مواد جانبی : رنگ و اسانس
مواد ضروری برای تهیه پاک کننده ها را می توان به دو قسمت تقسیم نمود :
1- حلال ها یعنی موادی که چرک و کثافات را در خود حل می کند .
2- ترکیباتی که عمل شیمیایی و فیزیکی را تواما در زدودن چربی ها و لکه ها و سایر آلودگی ها به انجام می رساند .
در این فصل از انواع صابون ها ، لکه برها ، پودرها و مایعات پاک کننده سخن خواهیم داشت .
صابون ها
صابون به طور کلی بر اثر واکنش مواد قلیایی بر مواد چرب حاصل می شود ، سابق بر این صابون را در منازل و از باقیمانده چربی های آشپزخانه تهیه می نمودند به این ترتیب که پیه و چربی های حیوانی زائد بر مصرف را بر روی هم انباشته و هر چند یک بار آنها را با قلیاب حرارت می دادند تا صابون به دست آید . قلیاب را هم از مخلوطی از آب و خاکستر به دست می آورند به این ترتیب که بر روی خاکستر آب اضافه کرده به هم می زدند و پس از آنکه کربنات پتاسیم موجود در آن در آب حل و بقیه مواد ته نشین می شد این مایع را صاف کرده به عنوان قلیاب مصرف می نمودند .
اما امروزه صابون سازی هر چند که در بعضی نقاط کم و بیش به سبک سابق رواج دارد در کارخانه های عظیم و در دیگهایی به ظرفیت 120 تا 170
تن انجام می گیرد . به این ترتیب که ابتدا مواد روغنی را حرارت می دهند تا ذوب شود ، سپس ماده قلیائی را به آن اضافه می نمایند . در این جریان ابتدا اسیدهای چرب و گلیسیرین حاصل شده سپس اسید های چرب با مواد قلیائی تشکیل صابون می دهد که این عمل را صابونی شدن می گویند . در این طریقه صابون حاصل را چندین بار جوشانده و تصفیه می کنند که این کار معمولا یازده روز طول می کشد آنگاه صابون تصفیه شده را با همزن های قوی به هم زده و عطر و رنگ مناسب اضافه می نمایند و در قالب های مخصوص می ریزند .
در سال 1948 این سیستم اصلاح و به جای آن شیوه خاصی ابداع گردید ، به این ترتیب که مخلوطی از چربی و ماده قلیائی به داخل دستگاه سانتریفیوژ هدایت می شود این دستگاه در هر دقیقه 15000 بار دور می زند و در نتیجه خاصیت گریز از مرکز عمل صابونی شدن با سرعت و در ظرف چند ساعت انجام می گیرد .
صابونهای حمام و آرایش به همان ترتیب ولکن با مصرف روغن های مرغوب تری از قبیل روغن زیتون ، روغن نارگیل و امثال آن تولید می شود .
صابونهای شفاف یا به حل کردن صابون معمولی در الکل یا بر اثر باقی گذاشتن مقداری گلیسیرین در صابون به دست می آید . صابون گلیسیرین شامل مقداری مساوی گلیسیرین و صابون معمولی است و اگر مقدار گلیسیرین بیش از حد لازم باشد صابون مایع تشکیل شود .
صابونهای مخصوص ریش تراشی به صورت کرم تهیه می شوند به جای سودسوزآور از پتاس سوز آور و مقداری اسید ستاریک استفاده می شود که شرح آن خواهد آمد .
مایع ظرفشویی چیست؟
قبل از شناخت مایع ظرفشویی لازم است یک نکته علمی را یاد آور شویم و آن PH است که میزان اسیدی بودن و یا قلیائی بودن مایعات را با آن تعیین می کنند. آب به عنوان یک مایع کاملاً شناخته شده دارای PH=7 و خنثی است. سایر مایعاتی که PH کمتر از 7 دارند اسیدی و آنهای که دارای PH بیشتر از 7 هستند قلیایی هستند. در مخلوط سنتی تمیز کننده ظرف که به فعال بودن خاکستر اشاره شد این دلیل وجود داشت که خاکستر با PH بالاتر از 10 بسیار قلیایی است و به همین لحاظ می تواند به روی پوست اثر گذاشته و حساسیت ایجاد نماید.
در اصطلاح علمی ، مایع ظرفشویی به ترکیب خنثی شده اسید سولفونیک اطلاق می شود و این به آن معنی است که چنانچه اسید سولفونیک از نوع نرم را با ماده ای قلیایی خنثی نموده ، سپس مواد افزودنی دیگری نظیر رنگ ، اسانس نرم کننده پوست ضد باکتری و غلظت دهنده به آن بیفزاییم مایع ظرفشویی بدست می آید.
در شناخت مایع ظرفشویی ، این موضوع اهمیت زیادی دارد که ماده خنثی کننده اسید سولفوریک در کیفیت و قدرت پاک کنندگی نقش مهمی را ایفا می کند . ماده خنثی کننده اسید همواره یک ماده قلیایی است و می توان این نکته را یکی از نقاط ضعف در صنعت تولید مایع ظرفشویی دانست. زیرا به عنوان مثال می توان اسید سولفونیک از سود سوزآور استفاده کرد که در نتیجه مایع ظرفشویی حاصل از این واکنش ، علاوه بر اینکه فاقد محافظت مناسب است برای پوست دیت و نسوج اسان بسیار زیان آور و مصرف آن خطرناک است.(1)
برای خنثی نمودن اسید سولفونیک ، بهترین روش استفاده از مواد الکلی مخصوص ، نظیر «تری اتانول آمید » یا « دی اتانول آمید » است که مایع حاصله از آن بنابر دلایل علمی از کیفیت مناسبتری برخوردار بوده و از نظر ایجاد حساسیت پوستی به دلیل غیر فعال بودن عوامل همراه با الکل مرغوبیت بسیار بالاتری دارد. در این مورد باید توجه داشت که نمی توان از هر نوع الکلی برای خنثی نمودن اسید سولفونیک استفاده شود. به دلیل وزن ملکولی کمتر و فعال بودن ملکول حساسیت شدید روی پوست ایجاد می شود.
فرمولاسیون مایع ظرفشویی
در اکثر قریب به اتفاق فرمولاسیون مایع ظرفشویی در ایران شاهد مصرف فقط یک نوع ماده فعال در سطح هستیم که عبارت از املاح آلکیل بنزن سولفونیک اسید است که فعلاً آلکیل بنزن آن وارداتی است ، امید است پس از راه اندازی واحد LAB اصفهان و سولفونه کردن آن در 8 واحد فعلی سولفوناسیون شاهد خود کفایی در تولید این گروه پرمصرف آنیونی باشیم. در عمل خنثی کردن سولفونیک اسید از آلکانول آمین ها و سود استفاده می شود و آلکانول آمینهای مصرفی با توجه به روند بازار و سیاست های اتخاذ شده در حدوده (مونو ، دی و تری اتانول آمین) تغییر می کند.
در برخی از محصولات از یک گروه ماده فعال غیر یونی که معمولاً آلکانول آمید است استفاده می شود . از این گروه به طور عمده اسید چرب کوکونات دی اتانول آمید بعنوان عامل تثبیت کننده کف و حالت دهنده مورد مصرف قرار می گیرد.
جهت افزایش گرانروانی از یک الکترولیت ( معمولاً سدیم کلراید ) استفاده شده و به عنوان ماده محافظ در بسیاری از فرمولها فرمالین مصرف می شود.
تنها اختلاف مختصر در فرمولهای مختلف را می توان در رنگ و اسانس جستجو نمود.
اکثر فرمولها بر اساس استاندارد ملی ایران شماره 2288 فقط در محدود حداقل 16% تنظیم شده و کمتر شاهد افزایش این میزان حتی بر مبنای فقط همان یک نوع ماده فعال در سطح مصرفی هستیم.
براساس توصیه بند نشانه گذاری استاندارد ملی شماره 2288 پیشنهاد شده است هنگام مصرف مایع ظرفشویی از دستکش استفاده شود ولی با توجه به فرهنگ مصرف جامعه ایرانی معمولاً خانم خانه دار حوصله ندارد برای شستشوی یک لیوان یا یک فنجان و شستشوی ظروف منفرد به دفعات دستکش بپوشد مگر در مواقعی که باید بعد از خوردن صبحانه ، نهار و یا شام ، مقدار قابل توجهی ظروف در آشپزخانه شسته شوند.
نحوه مصرف مایع ظرفشویی نیز در جامع? ایرانی متفاوت است. خانمهای خانه دار همواره مقداری از مایع ظرفشویی را بر روی اسفنج ریخته و هر بار تعدادی ظرف با آن شسته و مجدداً این عمل را تکرار می کند ، در حالیکه باید ظروف در محلول آماده شده از مقدار کمی مایع ظرفشویی در لگن دستشویی آشپزخانه خیسانده شود و سپس شسته شوند.
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی، اساسا بر پایه تئوریهای فیزیکوشیمیایی پاک کنندگی مواد فعال در سطح با در نظر گرفتن محدودیت قانونی و بازار پسندی محصول و نیز بگونه ای که پارامترهای کارآیی و قیمت محصول نیز در آن رعایت شود.
بر این اساس برای تولید مایع ظرفشویی و شوینده های نظیر سیستم دوتایی (Binary) و سه تایی (Ternary) مواد فعال در سطح شامل مواد فعال آنیونی غیر یونی و آمفوتری به طوری که نسبت امتزاج آنها بتواند حداکثر قدرت کف کنندگی و پاک کنندگی را به دست دهد مورد استفاده قرار می گیرند. ملاکهای پاک کنندگی (Detergency) مواد فعال در سطح برگزیده برای مایع ظرفشویی شامل غلظت کم بحرانی میسل (CMCکوچک) جذب سطحی زیاد و قرارگیری مناسب ماده فعال در سطح بین دوفاز است . این ملاکها با ایجاد توازن در فاکتورهای شکل فضایی بخش هیدروفیل ملکولی ، درجه اتوکسیلاسیون (در مواد فعال غیر یونی ) و مؤثر بودن کاهش تنش سطحی قابل حصول است.
مواد محافظ پوست
ملایمت اثر مایع ظرفشویی بر پوست که از مسایل بسیار مهم است ، حاصل اندرکنش انواع مواد فعال موجود در پاک کننده است و معمولاً از طریق کنترل اثر فعالیت بر پوست ماده ای که شدیدترین اثر نامطلوب را بر پوست دارد ، تامین شود. این کنترل از آن جهت ضروری است که ماده فعال در سطح پایه ، بهترین جزء زداینده چربی پوست است و این عمل باید از طریق کاربرد مواد چربی که توسط بافتهای بشره پوست جذب شده و از چربی زدایی کامل پوست دست ممانعت به عمل می آورند ، کنترل شود.
مواد غلظت دهنده
یکی دیگر از عواملی که تولید کننده در جهت جلب نظر مصرف کننده استفاده می کند افزایش گرانروانی است ، در جامعه مصرف کننده ایرانی هرچه مایع ظرفشویی غلیظ تر باشد بیشتر مورد پذیرش است ، بدین جهت تولید کنندگان برای افزایش غلظت معمولاً از یک الکترولیت (در ایران فقط سدیم کلراید مصرف می شود)استفاده می کنند، اما اخیرا بسیاری از تولید کنندگان معتبر جهانی ، سولفات منیزیم را که با پوست سازگارتر است و اثر خورندگی کمتری در فلزات ایجاد می کند ، مورد استفاده قرار می دهند.
در نمودار شماره 3 نشان می دهد کارآیی الکترولیت جهت افزایش غلظت و گرانروانی محدود بوده و با افزایش الکترولیت بیش از حد ، ویسکوزیته کاهش یافته و حتی در برخی موارد شکسته می شوند.
البته باید توجه داشت که همیشه گرانروانی بیشتر به معنای بیشتر بودن درصد ماده فعال و کارآیی بیشتری مایع ظرفشویی نیست. در نمودار شماره 4 دیده می شود که گرانروانی مخلوط سه به یک سدیم آلکیل بنزن سولفات خطی – سدیم لوریل اتر فسفات در حدود 6 برابر مخلوطی از سدیم آلکیل بنزن سولفنات و پلی گلیکول اتر الکل چرب به نسبت 5 به 1 است در حالیکه در غلظتهای بالاتر عکس قضیه صادق است.
مواد فعال در سطح ثانوی مثل آلکانول آمید و آمین اکساید ، علاوه بر خواص دیگر ، یکدستی و گرانروانی مایع ظرفشویی را نیز افزایش می دهد و از نیاز به استفاده از نمک می کاهد.
آشنایی با شامپو
شامپو نیز مانند هر ماده شوینده دیگر بر اساس استفاده از یک ماده شیمیایی استوار است. معروف ترین ماده شیمیایی که برای ساخت شامپو در دنیا و در ایران کاربرد دارد و به کار می رود ، سدیم لوریل اتر فسفات می باشد. این ماده که یونی است ، در حقیقت نوعی صابون صنعتی به شمار می رود و به تنهایی دارای کف فراوان است . در واقع پایه و اساس 99% از شامپوهای جهان را از نظر تناژ مصرف ، همین ماده در بر می گیرد.
در کشورهای صنعتی که روند مصرف و بازار رقابت به گونه ای دیگر است ، ناچار از فاکتورها و عوامل گونه گون دیگر در ساخت شامپو استفاده می شود که موجب ظاهر شدن هزاران نوع شامپو با نام و رنگ و بسته بندی های مختلف در کشورهای دنیا گردیده است. عوامل مزبور را می توان به شرح زیر مورد بررسی قرار داد
- ایجاد حالت صدفی مانند در شامپو ها که موجب جلب توجه بیشتر مصرف کننده می گردد، با استفاده از ماده ای به نام اتیلن گلایکول مونو استئارات انجام پذیر است و حالتی مانند ابریشم به آن می دهد.
- افزودن مشتقات روغن نارگیل برای نرم کردن مو که به تناسب به شامپو ها اضافه می شود و موجب نرم شدن موهای مجعّد می گردد.
- پروپیلین گلایکلول که حالت شفافیت و لخت کنندگی به موها می دهد، یکی از موادی است که معمولاً بطور جداگانه به بازارهای مصرفی عرضه می گردد. اما بعضی از تولیدکنندگان شامپو ها نیز از این ماده برای ایجاد خواص ویژه اش ، در تولیدات خود استفاده می نمایند.
- افزودن نمک طعام به منظور غلیظ نمودن شامپو یکی دیگر از عواملی است که تولید کنندگان برای نشان دادن کیفیت بهتر محصول خود از آن استفاده می کنند. متاسفانه در ایران و در برخی از کشورهای دنیا ، مردم غلظت یک ماد? پاک کننده را معیاری برای سنجش کیفیت آن می دانند و از نظر روانی به استفاده از مواد پاک کننده غلیظ عقیده و اعتقاد دارند. در حالی که هر مصرف کننده ای می تواند افزودن نمک طعام غلظت دلخواه را به مواد پاک کننده و از جمله شامپو بدهد.
- ضد عفونی کننده ها نظیر متیل پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید یا فرمالین یبب جلوگیری از فساد شامپو و رشد باکتری در آن گردیده و برای مدتی از فساد شامپو ها جلوگیری می کند.
- رنگ از عوامل دیگری است که در تولید شامپو و جلب نظر مصرف کننده اهمیت دارد. آنچه که شامپوها را به صورت عسلی ، میوه ای و یا در رنگ های گوناگون نمایان می سازد، یک سری رنگهای خوراکی است که فقط جنب? تزئینی برای شامپو ها دارد. رنگ سبز و قرمز و آبی نباید این اشتباه را برای مصرف کننده ایجاد نماید که کیفیت شامپو ها با رنگهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. در شامپوهایی که به شامپوی تخم مرغی معروف هستند به جای استفاده از رنگ زرد ، از پودر خشک آلبومین مصنوعی استفاده می شود و به همین سبب آنها را شامپوی تخم مرغی می نامند. چنانچه از این مورد استثنایی بگذریم ، رنگ های شامپو ها صرفاً جنبه روانی داشته و به منظور جلب توجه مصرف کننده مورد استفاده قرار می گیرند.