بررسی ارتباط ورزش با ماساژ

ماساژ برای خانواده و دوستان شما، مادر بزرگها، کودکان و برای تمام کسانی است که دوستشان دارید ماساژ از لحاظ جسمی برای کمک به اشخاص و مراقبت از آنها و به طور کلی برای تمام افرادی است که احساس می کنید می توانید با آنها در عمل مراقبت جسمی شریک شوید

دسته بندی	تربیت بدنی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	115 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	116

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه....................................... -

چرا ماساژ................................... 1

فصل اول

تعاریف:

تعریف ماساژ................................. 3

تعریف ماساژ کودک............................ 7

تعریف ماساژ درمانی.......................... 8

تعریف حرکت درمانی........................... 9

تعریف تربیت بدنی سنتی....................... 11

تعریف بازتاب درمانی......................... 15

فصل دوم

بخش اول:

دیدگاههای حرکت درمانی....................... 18

بخش دوم:

نظریه ها، نظامها و تکنیکهای ویژه............ 22

ماریامونته سوری............................. 22

ژان پیاژه................................... 23

ب.اف.اسکینر................................. 24

بخش سوم:

تربیت بدنی.................................. 24

رادولف لابان و تربیت حرکتی................... 25

موسکاموستون- از دستور تا کشف................ 27

فصل سوم

بخش اول:

انواع حرکت درمانی........................... 29

حرکت فعال................................... 29

عنوان صفحه

حرکات غیرفعال............................... 29

بخش دوم:

انواع حرکات ماساژ........................... 33

انواع نوازش کردن (استروک)................... 34

فشردن (نیدینگ).............................. 38

ضربه زدن (پرکاشن)........................... 41

حرکات لرزشی................................. 42

ممنوعیتهای ماساژ............................ 43

فصل چهارم

بخش اول:

رفتار حرکتی................................. 45

علل خامی حرکتی.............................. 46

عوامل روانی اجتماعی و خام حرکتی جسمانی...... 48

بدکارکردیهای مغزی........................... 49

مشکلات استخوانی و نابهنجاریهای اسکلتی........ 55

نشانگان کودک خام حرکت....................... 56

فصل پنجم

بخش اول:

رویکردهای درمانی استاندارد برای بهبود بدکارکردی حرکتی 60

آرامش دهی................................... 60

آمادگی جسمانی............................... 60

نیرومندی.................................... 60

انعطاف پذیری مفصل........................... 60

مقاومت عضلانی................................ 60

مقاومت قلبی- ریوی........................... 60

هماهنگی..................................... 60

وضعیت بدنی.................................. 60

عنوان صفحه

بخش دوم:

تاثیر ورزش و فعالیتهای بدنی بر روی اعصاب.... 62

حرکت درمانی در اختلالات روحی و روانی.......... 63

حرکت درمانی و فیزیوتراپی در ناراحتیهای عصبی. 66

شیاتزو (طب سوزنی)........................... 67

روش درمان در شیاتزو......................... 68

آب درمانی و حمام درمانی..................... 69

دست درمانی یا درمان با دست “Manual Yheropy”...... 70

فصل ششم

بخش اول:

ماساژ، حرکت و تحرک.......................... 72

چرا تماس اهمیت دارد......................... 74

بخش دوم:

روغن های اصلی ماساژ......................... 76

روغن بذر انگور.............................. 76

روغن بادام شیرین............................ 77

روغن نارگیل................................. 77

بخش سوم:

روغنهای اصلی................................ 78

اسطو خودوس انگلیسی.......................... 79

بابونه...................................... 79

درخت چای.................................... 80

رز.......................................... 80

کندر........................................ 80

مر (نوعی صمغ)............................... 80

فصل هفتم

بخش اول:

آماده شدن برای شروع مراحل ماساژ............. 82

مراحل ماساژ................................. 82

چگونه ماساژ به بدن کمک می کند............... 83

اثرات ماساژ بر دستگاههای مختلف بدن.......... 84

شل شدن بدن و بهبود گردش خون................. 85

بخش دوم:

انواع درمان................................. 86

درمان سوئدی................................. 86

ماساژ درمانی شرقی........................... 87

درمان بیماری های استخوانی................... 88

ماساژ درمانی عصبی عضلانی..................... 89

رایحه درمانی................................ 89

بخش سوم:

ماساژ نشسته چیست؟........................... 90

فصل هشتم

بخش اول:

درک هندشیاتسو............................... 100

آمادگی برای استفاده از شیاتسو به عنوان یک درمان 100

نصف النهار، تی‌سو‌بو، کیو و جیتسو............. 101

تی‌سو‌بو...................................... 102

کیو و جیتسو................................. 102

جدول نقاط فشاری مورد استفاده در ماساژ شیاتسو 103

درک مراحل اساسی ماساژ برای شیاتسو........... 104

بخش دوم:

درک بازتاب شناسی............................ 105

عنوان صفحه

روشهای آرام سازی مورد استفاده در بازتاب شناسی 106

استفاده از روشهای Basic Holding (تماس با کف دست). 107

استفاده از روشهای Basic Finger (بر اساس انگشت)... 108

فصل نهم

ترجمه مقالات اینترنتی

مقاله A: بررسی مدارک موجود در اثر گذاری، بی خطری و هزینه طب سوزنی،

ماساژ درمانی و اشعه درمانی در درمان درد ستون فقرات 110

مقاله B: رایحه درمانی و ماساژ مدارک ساندرا با کل بی خطری و کارآمدی استفاده

از رایحه درمانی و ماساژ را توسط پرستاران کودکان بررسی می کند.............................................. 125

مقاله C: آیا ماساژ درمانی در درمان استرس موثر است؟ 136

فصل دهم

فهرست منابع فارسی و انگلیسی و اینترنتی

منابع فارسی و انگلیسی....................... 140

منابع اینترنتی.............................. 140

مقدمه: چرا ماساژ؟

ماساژ برای خانواده و دوستان شما، مادر بزرگها، کودکان و برای تمام کسانی است که دوستشان دارید. ماساژ از لحاظ جسمی برای کمک به اشخاص و مراقبت از آنها و به طور کلی برای تمام افرادی است که احساس می کنید می توانید با آنها در عمل مراقبت جسمی شریک شوید.

ویژگی خاص ماساژ، در برقراری ارتباط بدون کلامی است که در ذات خود، عملی غیرعادی نیست. برای مثال، ما اغلب سعی می کنیم کسانی که در اطرافمان زندگی می‌کنند، بدانند دوستشان داریم؛ با آنها همدردی می کنیم و قدرشان را می دانیم. وقتی فردی برای اولین بار به خوبی ماساژ داده می شود، وارد نوعی حالت جسمی- روانی می‌گردد که توصیف آن مشکل است. همچون لحظه وارد شدن به اتاقی که در آن تا به آن لحظه، قفل و از دید پنهان بوده است. کسانی با این حالت آشنا هستند که نوعی از مدیتیشن[1] روزانه را تمرین می کنند. هرچند لزومی ندارد که ماساژ دهنده در این مرحله توقف کند. او هرچه بیشتر بتواند آگاهی رو به افزایش ماساژ گیرنده را دریابد، به همان میزان می تواند نیروی درونی و تجربه اش را منتقل کند. کمترین تماس، تبدیل به بیان می شود؛ مانند طرحی با قلمی مناسب روی کاغذ حساس. پس ماساژ، القا کننده اعتماد، یکدلی و احترام، بدون به زبان آوردن سخن و به وسیله حسی صرفاً جسمی است. زیرا این لحظات می توانند با احساسی از کمال بیان شوند و هرگز، هیچ کلامی با آن برابری نخواهد کرد.

براین اساس، ماساژ عملی ساده است که ما را به درون خویش نزدیکتر می سازد. دستهای شما قادرند این احساس را به دیگران منتقل کنند. یاد بگیرید به نیروی دستهایتان اعتماد کنید. آنها زودتر و بهتر از هر کسی به شما خواهند آموخت که ماساژ چیست.

(داونینک، 1377، ص1)

فصل اول

تعاریف

ماساژ

حرکت درمانی

تربیت بدنی سنتی

بازتاب درمانی

تعریف ماساژ

ماساژ یکی از قدیمی ترین، مفیدترین و آسانترین نوع درمان برای تسکین درد و سایر نشانه های بیماری و آسیب است. از این روش درمانی به کرات برای افزایش گردش خون به یک قسمت مبتلا، کمک به تخلیه ترشحات ناحیه دیگر، شل کردن عضلات و کم کردن احتمال تحلیل رفتن عضلانی استفاده می شود.

ماساژ همچنین در درمان آرتریت ها، پیچ خوردگی ها، کبودی ها و درد ناشی از کشش ساکرو ایلیاک و در بسیاری از حالات ارتوپدی از جمله مشکلات کمر مفید است. در ماساژ درمانی، حرکات منظم با استفاده از اعمال فشار و مشت و مال دادن به کار می رود. بنابراین، فقط باید توسط یک فرد تعلیم دیده حرفه ای انجام شود.

در طب فیزیکی یا ورزشی، ماساژ درمانی می تواند برای تسکین درد، شل کردن عضله تحت فشار، بهبودی گردش خون و کاهش التهاب مورد استفاده قرار گیرد. اگر شما مسئول انجام هر نوع تکنیک ماساژ هستید اصول اساسی وجود دارند که باید آنها را به کار ببرید. از جمله این که هرگز اجازه ندهید ماساژ موجب درد بیمار شود. شخص را در یک وضعیت راحت قرار دهید. طی درمان از قسمت مبتلا حمایت کنید. از حرکات موزون، آهسته و یکنواخت استفاده نمایید. حداکثر تماس دست با پوست را حفظ کنید.

در ترجمه این کتاب سعی بر آن بوده است که ضمن امانت داری، حتی الامکان تمام اصطلاحات به فارسی برگردانده شود تا مطالعه آن برای افراد غیر حرفه ای نیز قابل استفاده باشد. امید است این اثر ناچیز مورد عنایت پزشکان، متخصصین طب فیزیکی، پرستاران و فیزیوتراپیست ها قرار گرفته و اینجانب را از نظرات ارزشمند خود بهره مند فرمایند.

(مترجم ماهرخ گلچین، 1379)

تعریف ماساژ

یکی از روشهای درمان بیماران که قرنهاست مورد استفاده قرار دارد و برخی از متخصصان به آن، همچون اولین شکلهای درمانی می نگرند. مالیدن یا نوازش کردن بخش آسیب دیده یا دردناک است که اصطلاحاً ماساژ نامیده می شود. امروزه که پزشکی جنبه، علم مطلق یافته است، ماساژ بیش از پیش بخشی از درمان پزشکی محسوب می شود و معمولاً بیماران آن را با رضایت خاطر می پذیرند.

ماساژ قدیمی در اعصار کهن سنتی برای بهبود بخشیدن به عملکرد ورزشکاران بود. اینگونه کاربرد در رساله های بقراط جالینوس دیده می شود. جالینوس 18 نوع ماساژ مختلف از جمله ماساژ نرم، سخت، متوسط، آماده کننده و برگشت به حالت اولیه را از یکدیگر متمایز ساخته است و بیان می دارد که می بایست از شرایط بدنی ورزشکار آگاهی کامل داشته باشد، نقاشی هایی از یونان باستان در دست است که مالش پشت و سینه، بوکس بازان، ماساژ و ترآشیل دونده ها و ماساژ عضله ساق پا را نشان می دهد.

یکی از دانشمندان یونانی به نام دیم ماساژ را به عنوان یکی از بخشهای عمده، مراقبت از ورزشکاران توصیف می کند. در این زمینه در کتاب «تاریخ جهانی ترتیب بدنی و علوم ورزشی» از حمام گرم و حمام آفتاب هم یاد کرده است. وی همچنین نتیجه می گیرد که ماساژ ورزشی در آن دوران، تقریباً 500 سال پیش از عصر جدید، بسیار متنوع و شامل کاربرد ابزارهای گوناگون و ترکیب ماساژ با سایر روشهای درمانی بود.

قابل توجه آن که ماساژ تقریباً همواره همراه با ژیمناستیک سبک فعال و تمرینهای تنفسی انجام می گرفته است. در یونان باستان نظام متعادلی بین ژیمناستیک و ماساژ برقرار بوده است. واژه، ماساژ از واژه، لاتین ماسین مشتق شده است که تقریباً معنی «مشت و مال» می دهد ابزار واقعی انجام ماساژ دست حساس و جستجوگر و درمانگر است. ماساژ به وسیله مردمان دنیای قدیم نیز شناخته شده و بکار گرفته شده است. مصریان، ایرانیان، رومیان، ژاپنی ها و چینی ها نیز با کاربرد آن آشنا بوده اند. احتمالاً در سده های میانه، تحت نفوذ عقاید منفی دینی آن زمان، زمینه شناخت بدن انسان منسوخ شده بود. تنها در عصر جدید، تقریباً از 100 سال پیش ماساژ دوباره رایج شده است.

(کاشف، 1376، ص14)

انستیتوی مرکزی ژیمناستیک در 1813 در استکهلم تاسیس شد. یکی از مربیان ژیمناستیک اهل سوئد، به نام پی.اج.لینگ در آنجا تدریس می کرد و ماساژ تخصص او بود. برحسب تفسیر او، ماساژ دومین شاخه ژیمناستیک محسوب می شود. از آن زمان به بعد، شمار فزاینده ای از پزشکان پژوهش علمی خود را به اثرات ماساژ اختصاص داده اند مترکز، ولگر و همکاران سهم عمده ای در این پژوهشها داشته اند. فیزیوتراپیستها و ماساژ دهنده ها نیز به گردآوری و نشر نتایج این پژوهشها اقدام کرده‌اند.

مولفان یاد شده در رساله های علمی و فراوانی درباره ماساژ قدیمی که مبتنی بر روشهای ویژه امروزی ماساژ است، نوشته اند، نتایج بدست آمده، ابداً یکنواخت نبوده و پاره ای از آنها به تدریج منسوخ شده اند. بهترین روش شناخته شده، ماساژ امروزی ماساژ بافت پیوندی است که براساس قطعه نگاری موضعی بدست و بازتاب احشائی ماهیچه ای انجام می گیرد. این روش توسط کهلروش، دیک و تریچ- لوپ ایجاد شده و شالوده، آن پژوهش متخصصان انگلیسی و مکینزی بود.

(کاشف، 1376، ص14)

ولگروکراس در سال 1953 ماساژ ضریع استخوانی را بوجود آوردند و در اهل دانمارک مبتکر شیوه زهکشی دستی لنف بود. شیوه های ماساژ دیگر نیز قابل ذکر است ولی در حیطه این کتاب که در درجه اول به جراحتها و آسیبهای ورزشی اختصاص دارد، نمی باشد. روشهای امروزی ماساژ تلفیقی از مفیدترین عناصر درمانی است.

بخشی از ماساژ قدیمی ارزش بیش از حد و بخشی از آن نادرست است، کم ارزش محسوب شده است، این نوع ماساژ در نتیجه کوشش دانشمندان و متخصصان از تیرگی دهه های گذشته بیرون آمده است و امروز مقام برجسته ای در پیشگیری، درمان و توانبخشی احراز کرده است.

(کاشف، 1376، ص15)

پیرامون ماساژ

ماساژ به عنوان قدیمی ترین و طبیعی ترین هنر شفابخشی در دوران کودکی، در میان اکثر فرهنگ های سراسر دنیا، به منظور کمک به بهبود، تحریک، تسکین اطفال و همچنین کمک به انواع بیماری های افراد بزرگسال، مورد استفاده قرار می گرفته است. در سرتاسر مشرق زمین، ماماهای شرقی مادران را ماساژ می دهند و مادران کودکانشان را ماساژ می دهند، از آرایشگران که سر مشتریانشان را ماساژ می دهند گرفته تا متخصصان بازتاب درمانی که کف پای سوژه های خود را ماساژ می دهند، همگی از این عامل شفابخش استفاده می کنند. از ماساژ بعنوان یک عامل مرسوم در زندگی روزانه جهت شفابخشی، تقویت و آرامش برای زنان و مردان در تمامی مراحل زندگی استفاده می شود.

ماساژ در دنیای غرب به تازگی بعنوان عامل مفید متداول گشته و شایستگی آن برای اکثر پزشکان و پیراپزشکان مشخص شده است.

(واکر، 1380، ص25)

ماساژ کودک بتازگی در رسانه های عمومی و نشریات اطلاعات پزشکی جایی را برای خود اختصاص داده و به اکثر بیمارستان‌ها، بخصوص بخش زایمان و مراقبت‌‌های ویژه‌ی کودک، معرفی شده است. برخی از اعضای کالج سنتی مامایی در حال حاضر مشغول آموزش نحوه‌ی ماساژ کودک به مادران هستند. همچنین کارگاههای آموزشی توسط انجمن بازرسان سلامتی برای بازرسان سلامتی تشکیل شده است که اعضاء را تشویق به تشکیل گروههای ماساژ کودک در مراکز پزشکی مراقبت از کودک می‌کند.

(واکر، 1380، ص26)

ماساژ در هنگام تولد

در اکثر فرهنگهای سراسر دنیا مرسوم است که کودک بلافاصله پس از تولد با ماساژ آشنا می شود. در قبایلی چون ایبوها در نیجریه و کوآکیاتیها در آمریکای شمالی ماساژ به عنوان یک برنامه‌ی مراقبت از کودک به منظور تحریک مکانیزم حیاتی و کمک به مقاومت در برابر بیماریها، روی نوزادان اعمال می شود. در اکثر جوامع، ماساژ به عنوان یک مهارت اصلی سنتی برای ماماها محسوب شده و مادران قبل و حین انجام زایمان توسط ماماها ماساژ داده می شوند و پس از تولد هم مادران و هم نوزادان هر روز ماساژ داده می شوند.

سیستم فوق از نظر تعداد روز متغیر است مثلاً در ایالت گوجارات 12 روز و در ایالت پنجاب 30 روز است. در کشورهای دیگری چون مالزی، مکزیک، تایلند، جاوه، تاهیتی، چین، فیلیپین، ویتنام، سیلان، اندونزی و دیگر مناطق هند طول دوره متفاوت است.

(واکر، 1380، ص26)

تعریف ماساژ کودک

ماساژ کودک جالب ترین مهارتی است که مادر یا پدر می توانند به آن نیاز داشته باشند. من به عنوان یک درمانگر جسمی بیش از یک دهه با صدها مادر و فرزند ارتباط داشته ایم. در این کتاب قصد دارم فواید و تکنیکهای ماساژ کودک را به راحت ترین و واضح ترین شکل ممکن ارایه کنم.

(واکر، 1380، ص15)

ماساژ کودک سرآغاز مرحله‌ی بی نظیری از اعتماد و آرامش است که در سلامتی و طبیعت کودکتان و رابطه‌ی شما با وی منعکس می شود.

ماساژ کودک در اصل نوعی پادزهر است که برعلیه استرس وارد عمل می شود. استرس نقش اساسی در از بین رفتن سلامتی و ارتباط انسان دارد. برای رشد یک طفل هیچ چیز و هیچ زمانی بهتر از بودن در آغوش مادر نیست. در آغوش کشیدن، تمامی نگرانیهای دو طرف (مادر و فرزند) و ضربات روحی ناشی از اثر لحظه‌ی تولد را التیام می‌بخشد.

این کتاب از ماساژ گرفته تا حرکت- نشستن، چهار دست و پا راه رفتن- همه را به شما نشان داده و می گوید که چطور و چه وقت می توانید به کودکتان کمک نمایید تا او به تعادل دست پیدا کند.

(واکر، 1380، ص15)

این کتاب حتی نحوه افزایش قدرت و انعطاف را به شما نشان می دهد، ین و یانگ تمامی حرکات را مشخص می کند، با این کتاب می توانید به تناسب اندام کودکتان، با بهره‌مندی از تمامی فواید نهفته در تکنیکها، کمک کنید. ماساژ کودک و تکنیکهای انعطافی موجود در این کتاب برگرفته از تجربیات شخصی من است که حاصل برخورد با کودکان خود و تعداد بیشمار کودکانی است که در طول سالها با آنها مواجه بوده‌ام. تکنیکهای ارائه شده طوری است که کودکان و اطفال از آنها لذت برده و در عین حال با روند رشدشان سازگار می باشد.

(واکر، 1380، ص16)

تعریف ماساژ درمانی

ماساژ به عنوان یک کیفیت درمانی در سرتاسر تاریخ، هم به‌منزله یک نوع آرام‌سازی و نیز به عنوان یک درمان برای افزایش زیبایی شخص استفاده شده، و به خصوص در میان رومی های باستانی شایع بوده است. آنها روغن های اصلی را با روغن های فرار گیاهی و گیاهان برای اصلاح و زیبایی پوست، به ویژه پوست صورت مخلوط می‌کردند. برای آنان، صرف کردن تمام روز در حمام های رومی یک درمان واقعی بود، آنها خودشان را در معرض بخار داغ قرار می دادند، شنا می کردند و سپس ماساژ با پمادهای گیاهی خوشبو را شروع می کردند.

بعد از شکست امپراطوری روم، جهان غرب نظریه زندگی عادلانه تر را پذیرفت، و هرگونه ناز پروردن بدن به عنوان گناه شمرده می شد. در نتیجه، ماساژ، هم به منزله گونه ای آرام سازی و هم به عنوان یک درمان از حقوق اجتماعی محروم گردید. این وضع برای چندین قرن باقی ماند. در اروپا، ماساژ استفاده نشد تا آخر قرن هیجدهم که اثرات آرام سازی و درمانی ماساژ شاهد یک احیای واقعی گردید.

(روبرتا، 1379، ص2)

هنر ماساژ

هنر ماساژ به همان قدمت لمس است. به انسان ها و جانوران معرفت ذاتی بخشیده شده است. لمس کردن، نوازش و رفتار محبت آمیز، راحتی، آرامش و حس کلی سلامتی ایجاد می کند.

مطالعات بسیاری تایید کرده اند که لمس با محبت می تواند درد را تسکین، غم و اندوه را تخفیف و سلامتی را توسعه بخشیده و رشد و تکامل سالم و فرزند شاد را برای انسان ها و جانوران به ارمغان آورد.

(روبرتا، 1379، ص2)

ماهیت یا اصل ماساژ یک لمس با توجه و محبت آمیز است، خواه در یک خانواده، بین دوستان یا در یک محیط درمانی باشد، بخش سازمان یافته ای از هنرهای شفا دهنده است. ماساژ هم چنین مردم را به هم نزدیک می کند. در موردی که اختلاف و سوء تفاهم وجود داشته باشد، ماساژ هیجانات را آرام می کند و با ایجاد احساسات نزدیکی و مهربانی، وحدت و سازگاری به وجود می آورد.

(روبرتا، 1379، ص2)

تعریف حرکت درمانی

زندگی ماشینی و صنعتی امروزی انسانهای را از انجام فعالیتهای روزمره زندگی حرکات مناسب بدنی که از ضروریات ادامه حیات هستند بازداشته است. کودکان و نوجوانان در اثر آپارتمان نشینی و عدم امکان شرکت در رقابتهای ورزشی، دچار ضعف بدنی و عدم رشد کافی می گردند.

اتومبیلها، آسانسورها و سایر وسایل خودکار وظایفی را که زمانی عضلات انسان آنها را انجام می داده به عهده گرفته اند و آلودگی هوای شهرهای بزرگ، تراکم جمعیت، اعتیادات مخرب، فشارهای عصبی، مصرب بی رویه مواد غذایی، فقدان حرکت و پیری زودرس، همه و همه حاکی از دورنمای نگران کننده برای انسان معاصر هستند.

به طوری که آمارها نشان می دهد 40 درصد از کسانی که به بیمارستانها و پزشکان مراجعه می نمایند در نتیجه کمبود حرکت، دچار اختلالات جسمانی هستند، وجود چنین عوامل مخربی، لزوم مبارزه مستمر و احیای صحیح نقش تربیت بدنی را در جامعه به طور اعم و در مدارس به طور اخص مشخص می نماید. آموزش صحیح تربیت بدنی در مدارس می تواند نقش به سزایی در پرورش نسلی سالم و نیرومند ایفا نماید.

باید فرصت شرکت در فعالیت های ورزشی برای همه دانش آموزان، به صورت مطلوب فراهم شود تا دستگاههای قلب و گردش خون، تنفس، عضلات، اعصاب و سایر ابعاد جسمانی آنان از رشد کافی برخوردار گردد. آموزش فعالیتهایی که در فضاهای محدود قابل اجرا بوده و در عین حال فشار کافی برای قلب و گردش خون را در برداشته باشند ضروری به نظر می رسد.

تشریح فوائد تمرین منظم ورزشی برای دانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که تحقیقات نشان داده، کسانی که در ایام تحصیل به فعالیتهای ورزشی گرایش داشته اند در بقیه ایام زندگی نیز بیش از افراد دیگر به چنین فعالیتهایی پرداخته‌اند. برای انجام این مهم لازم است دانشجویان تربیت بدنی با زیر شعبه های علم تربیت بدنی و منجمله حرکت درمانی، فیزیولوژی، آناتومی و تغذیه ورزشی آشنا گردند، تا آموزشهای آتی آنان به دانش آموزان با بینش و بصیرت کافی صورت گیرد، امید آنکه مطالعه کتاب حاضر مقدمه ای برای بررسی متون علمی و خلق آثار با ارزش در این زمینه باشد.

بررسی و مطالعه پیرامون هر کدام از دروس مذکور شما را در جهت آشنایی بیشتر با بدن انسان و عملکرد و نیازهای آن کمک خواهد کرد. در غالب کشورهای جهان در حال حاضر انستیتوهای ورزشی و مراکز تحقیقاتی دیگری تاسیس گشته است و دانشمندان و متخصصین امر، در حال مطالعه تاثیرات درمانی ورزش بر روی جنبه‌های مختلف زندگی انسان، به ویژه تاثیرات درمانی ورزش هستند و هر روز هم یافته‌های جدیدی در مورد نقش و تاثیر ورزش بر روی یکی از اختلالات و بیماریهای انسان ارائه می گردد.

در واقع امروزه به ورزش و حرکت درمانی به عنوان قسمتی یا بخشی از درمان بیماریها و اختلالات نگریسته می شود و گاهی مواقع حتی حرکت درمانی یا ورزش، تنها روش موثر درمانی برای برخی اختلالات و بیماریها می باشد. کمر درد، آرتروز مفاصل، چاقی، بیماریهای قلبی، فشار خون، پوکی استخوان و اختلالات تنفسی، از جمله بیماریهایی هستند که حرکات درمانی نقش عمده ای در درمان و پیشگیری آنها دارد.

همینطور امروزه، علاوه بر تاثیر ورزش بر روی بیماریها و اختلالات جسمی، نقش و تاثیر ورزش بر روی اختلالات روحی و بیماریهای روانی، مانند افسردگی هم، تحت بررسی قرار گرفته است و مشخص شده که حرکت درمانی تاثیر مهمی در درمان و پیشگیری از اختلالات روحی و روانی داشته است.

(میرمحمد کاشف، ص8)

تعریف تربیت بدنی سنتی

می توان گفت اولین اهداف تربیت بدنی سنتی رشد جسمی، به دست آوردن آگاهی و درک، اکتساب مهارتهای ویژه مربوط به ورزش و بازیها و رشد نگرشهاست. در این روش سعی می شود تا به کنترل حرکتی کودک که شامل قدرت عضلانی، بنیه، انعطاف‌پذیری و کارآمدی اندامی است، کمک شود. در این روش، علاوه بر کنترل حرکتی عمومی سعی می شود تا به ایجاد مهارتهای اساسی که برای بازیها ضروری‌اند نیز کمک شود؛ مهارتهایی نظیر جابجایی کارهایی از قبیل پرتاب کردن، گرفتن، شوت کردن، ضربه زدن و مهارت در زمینه های هماهنگی و بازیهایی که در آب انجام می‌شوند از این دست هستند.

به منظور گسترش دانش و درک دانش آموز، مربی سعی می کند تا به او احساس «خوبی» در زمینه فعالیتهای بدنی بدهد و به او بفهماند که زمانی را که صرف یادگیری ورزش و بازی می کند از بهترین اوقات است. کودک می آموزد که فعالیت بدنی روش خوبی برای بیان خود، آرمیدگی، وکاهش تنش عضلانی است.

ضمناً کودک به ارزش با دیگران بودن پی می برد و در همان حال می آموزد که فعالیت بدنی برای سلامتی هیجانی و جسمی ضروری است. در یک برنامه ریزی خوب تربیت بدنی، کودک یاد می گیرد که به انواع بازیها و ورزشها بپردازد و اینکه چگونه از طریق قواعد، راهبردها و تحلیل خود، اعمال خود را تنظیم کند. در فعالیتهای مرتبط با تربیت بدنی دو گونه نگرش می تواند وجود داشته باشد که عبارتند از روحیه ورزشکاری و همکاری در گروه که مورد اخیر فرصتهایی برای نشان دادن کنترل خود، انصاف و وحدت شخصی را امکان پذیر می سازد.

به طور کلی، تربیت بدنی استاندارد شده در سطح ابتدایی سعی دارد تا از طریق تقسیم برنامه های درسی به چهار زمینه، به اهداف خود دست یابد که این چهار زمینه عبارتند از: بازیها و ورزش، خودسنجی، رقص، و آمادگی جسمانی (آرنهایم و پستولسی، 1973).

در این روش، به کودکان کودکستانی و کلاس اولی فعالیتهای مقدماتی و مبانی حرکتی آموزش داده می شود. به کودکان کلاسهای دوم و سوم بازیها و فعالیتهای ساده‌ای که زمینه ساز یادگیری مهارتهای حرکتی اساسی که در فعالیتهای ورزشی پیچیده‌تر در کلاسهای چهارم و پنجم مورد نیازند، آموزش داده می شود. انتظار می‌رود وقتی کودک به کلاس پنجم و ششم می رسد بتواند به طرز موثر و کارآمدی در مهارتهای پیچیده مربوط به ورزش و اعمال ریتمیک و دشوار شرکت کند (دوسانتیس و اسمیت، 1969؛ آندرسون و دیگران، 1966؛ کرچنر، 1970).

یکی از انتقادات وارد بر برنامه تربیت بدنی استاندارد آن است که این برنامه در درجه اول گروه- محور است و نه فرد- محور، و از این رو مشکلات حرکتی کودکان در آن به راحتی مورد غفلت معلمان قرار می گیرد. انتقاد دیگری نیز وارد شده و گفته شده که این روش به جای توجه به نیازهای کودکان، معمولاً بر برنامه تاکید دارد و کودک را وامی دارد تا با ویژگیهای برنامه منطبق شود.

(آرنهایم، 1375، ص51)

برنامه های آموزش ادراکی- حرکتی در تربیت بدنی

ادراک مهمترین عامل در فهم کودک از خود و محیط است. ادراک، تعبیر اشیا و وقایع را ممکن می سازد و در تمام یادگیریها دخالت دارد (آرنهایم و دیگران، 1973). در سالهای اخیر در تربیت بدنی به نقش ادراک در رشد مهارتهای حرکتی توجه خاصی شده است. در ده سال گذشته بسیاری از مربیان تربیت بدنی استفاده از برنامه درسی تربیت بدنی را متوقف کرده و استفاده از برنامه آموزش ادراکی- حرکتی را شروع کرده‌اند. همانند رویکرد تربیت حرکتی، برنامه های آموزشی ادراکی- حرکتی نیز تجربیات چند حسی را ممکن می سازند. به هر حال برخلاف تربیت حرکتی که بر آزادی و کشف شخصی تاکید دارد، در برنامه آموزش ادراکی- حرکتی، برنامه ریزی براساس توالی و دشواری تجربیات سازمان بندی می شود. یکی از انتقاداتی که به برنامه های آموزش ادراکی- حرکتی به عنوان جانشین تربیت بدنی گرفته شده است می گوید که در واقع تمام تربیت بدنی مبتنی بر ادراک است و حرکت موثر بدون پردازش دقیق اطلاعات ادراکی ممکن نخواهد بود. در هر صورت برنامه های ادراکی- حرکتی به طور اخص به کودک در پردازش صحیح اطلاعات از طریق حواس کمک می کنند.

(آرنهایم، 1375، ص52)

رویکرد تعادلی در تربیت بدنی

تمام رویکردهای موجود در تربیت بدنی تنها زمانی مفید خواهند بود که به صورت حرفه ای آموزش داده شوند. در عین حال، ما معتقدیم که رویکرد تعادلی در تربیت بدنی ابتدایی شامل تربیت حرکتی، آموزش ادراکی- حرکتی و رویکرد سنتی است (آرنهایم و پستولسی، 1973). در این رویکرد، کودکان 3 تا 5 ساله در سطح I از 35% انواع فعالیتهای حرکتی و آموزشی ادراکی- حرکتی، 45% خودسنجی، 15% حرکات موزون و 5% فعالیتهای بازی گونه بیشترین استفاده را خواهند برد.

تاکید سطح I بر رشد حرکتی است که در آن روابط فضایی و تن آگاهی رشد می‌کند. سطح II به سنین 6 تا 8 سالگی مربوط می شود و 25% تربیت حرکتی و آموزشی ادراکی- حرکتی، 30% خودسنجی، 25% حرکات موزون و 25% بازیها و فعالیتهای ورزشی را شامل می شود.

بعد از عبور موفقیت آمیز از سطح I، دیگر کودک از لحاظ فیزیولوژیک و عاطفی آماده است تا به حرکات پیچیده و دشوار بپردازد. سطح II امکان فعالیتهای حرکتی متوالی حل مساله را که از لحاظ دشواری متوسط هستند، در سطح فردی و گروهی فراهم می کند. در این مرحله ریتم خلاق نیز به منظور کمک به پاسخ خود به خودی به کودک آموزش داده می شود. در زمینه بازیها و ورزشها، تاکید بر فعالیتهایی از نوع جابجایی است و تا حدی نیز بر مهارتهای خاص تر دویدن، پرتاب کردن، گرفتن و زدن تاکید می شود.

سطح III شامل کودکان 9 تا 12 ساله می شود که متشکل از 15% تربیت حرکتی، 25% خودسنجی، 15% فعالیتهای موزون و 45% بازی و ورزش است. سطح III براساس اکتسابات کودک در سطوح I و II بنا می شود. در این سطح، هنوز هم تربیت حرکتی و آموزش ادراکی- حرکتی دارای اهمیت است، ولی فعالیتهای خودسنجی، ژیمناستیک و مهارتهای ورزشی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در سطح I برای شرکت کنندگان موقعیتهایی ایجاد می شود تا بتوانند اعمال جالبی را که به قابلیت بدنی، انعطاف پذیری، و بنیه قلبی عروقی نیاز دارند، انجام دهند.

فعالیتهای رقصی نظیر حرکات دسته جمعی و رقصهای محلی در این هنگام به کودک معرفی می شوند و نیز در همین زمان است که فعالیتهای فردی و گروهی برای کودک اهمیت پیدا می کنند. ورزشهای فصلی نیز با توجه به دیدگاه شرکت کننده و ناظر آموزش داده می شود.

در برنامه تربیت بدنی تعادلی کودک مبتلا به خام حرکتی در سطح I مورد شناسایی قرار می گیرد و بلافاصله برنامه ترمیمی انفرادی در مورد او تهیه می شود. برای مثال، هرگاه کودکی در یکی از طبقات برنامه تربیت بدنی مشکل داشته باشد، می توان در مورد او اقدامات ترمیمی را براساس تجربیات مخصوص همان طبقه طرح ریزی کرد. همچنین با در نظر گرفتن محتوای هر سطح، مشکل کودک مبتلا به خام حرکتی که سن زیادتری دارد، می تواند با شرکت در برنامه های سطوح پایین تر مورد ترمیم قرار گیرد در این حالت سطح پایین تر حالت تجویزی و ترمیمی پیدا می کند. شاید بتوان گفت اگر برای همه کودکان برنامه تربیت بدنی تعادلی خوب وجود داشته باشد، دیگر نیازی به برنامه ترمیمی ویژه نخواهد بود.

(آرنهایم، 1375، ص53)

تعریف بازتاب درمانی

رشد شیوه زندگی عقلانی امروزه این تفکر را مردود می داند که سلامت و طول عمر چیزهایی است که پاره ای خوشبخت از آن بهره مند می باشند؛ بلکه سلامتی و طول عمر پدیده های قابل حصول و دست یافتنی است و اساس کسب آن آگاهی و شناخت از دستگاههای مختلف بدن و چگونگی کنترل و تلاش در جهت بهبود و سلامت آن است.

(ریک، 1375، ص7)

در سالهای اخیر، فعالیتهای قرون گذشته در جهت سلامتی از حالت افسانه بیرون آمده اند و مود بازنگری و کاوش مجدد قرار گرفته اند. به همراه طب سوزنی و طب گیاهی، شیوه متکی بر بازتابها (بازتاب درمانی) مورد توجه دوباره قرار گرفته و در طب جدید به کار می رود.

امروزه در اروپا بیش از شش هزار پزشک، پرستار و فیزیوتراپیست از این روش در جهت بهبود و مداوای مراجعین خود استفاده می کنند. به واسطه این روش از میزان درد بیماران کاسته شده و آنها احساس آرامیش بیشتری می کنند؛ همچنین به سیر بهبودی خود شتاب بیشتری می دهند. به عنوان بخشی از رویه درمان، بیماران تشویق می‌شوند تا آن قسمت که شیوه بازتابی روی آن کار می کند، تجسم نمایند و پیرامون عملکرد آن آگاهی یافته و توان کنترل بیابند.

(ریک، 1375، ص7)

اگرچه کار در این شیوه آسان است، اما مکانیزم و چگونگی آن کاملاً مشخص نیست. ارتباط سطوح دستها و پاها و ارگانهای مختلف بدن، اعضا و جوارح و اعصاب در طی سالهای طولانی توسط بسیاری تمدنها تشخیص داده شده است. در آغاز رن اخیر دکتر ویلیام فیتزجرالد پزشک امریکایی این رابطه را مورد مطالعه قرار داد و در طول آزمایشات خود دریافت که یک رابطه ویژه بین سطوح دستها و پاها و اعضای بدن وجود دارد که با اعمال فشار بر این سطوح می توان بر اعضا تاثیر گذاشت. در پی مطالعات بعدی او دریافت که این ارتباط از یک الگوی ساده پیروی می کند.

(ریک، 1375، ص7)

فیتزجرالد بدن را به ده منطقه طولی تقسیم کرده و در هر طرف خط مرکزی بدن، پنج ناحیه در نظر گرفت. هر ناحیه، یک واحد و دارای محیط مخصوص به خود است. هر قسمت از ناحیه دارای ارتباط با قسمتهای دیگر در آن ناحیه است. از آنجا که تمامی نواحی به دستها و پاها ختم می شوند، بنابراین فیتزجرالد دریافت که این نواحی می‌تواند در واقع پایه اساسی قسمتهای مختلف هر ناحیه از بدن باشد. به عنوان مثال زاویه داخلی پاها در همان منطقه ای قرار می گیرد که ستون فقرات قرار می گیرد. بنابراین تحریک این ناحیه از پا می تواند موجب تحریک ستون فقرات گردد.

(ریک، 1375، ص7)

بدن همواره در جهت حفظ تعادل متابولیسم (سوخت و ساز) بدن فعالیت می‌نماید. اما در پاره ای از اوقات این تعادل به واسطه جراحت، بیماری یا فشار ناشی از مسائل روزمره زندگی به هم می خورد. این آشفتگی می تواند سلامتی را به مخاطره بیندازد. بازتاب درمانی یک شیوه ساده و بی خطر برای هماهنگی این عملکردها به منظور کمک به بدن جهت حفظ تعادل متابولیکی کامل برای رسیدن به بالاترین حد سلامتی است.

(ریک، 1375، ص8)

فصل دوم

دیدگاههای حرکت درمانی

نظریه ها، نظامها

تربیت بدنی

دیدگاههای حرکت درمانی

به رغم آنکه تربیت بدنی ویژه برنامه ای نسبتاً جدید است که برای معلولان به وجود آمده جالب توجه است که بدانیم اصل مفهوم آن، اصلاح و رشد اعمال حرکتی بدن از طریق تمرین، قدرت بسیار دارد.

(کاشف، 1376، ص10)

تصویرها و مدارک پیدا شده در چین نشان می دهد که سه هزار سال قبل از میلاد مسیح انواعی از ورزش درمانی وجود داشته است. در قرون اخیر پرهنریک لینگ، سیستمی طبی برای ورزشهای سبک به وجود آورد که در سال 1884 در ایالات متحده آمریکا معرفی و با استقبال بسیاری روبرو شد.

سیستم پرهنریک لینگ شامل سری حرکاتی موزون، هماهنگ و دقیق بود که هدف آن تامین سلامتی بهتر و بهبود وضعیت بدن بود، چون در آن زمان اعتقاد بر این بود که این تمرینها برای کودکان فوق العاده مفید است، برنامه های پرورش اندام در مدرسه‌های همگانی آن دوره متداول شد.

در یونان اولین فردی که موضوع ژیمناستیک و تاثیر آن را مورد توجه قرار داد هرودوت بود.

(کاشف، 1376، ص10)

او در حدود 480 سال قبل از میلاد مسیح مطالب ارزشمندی نوشت و به عنوان یک معلم مجموعه ای از تمرینهایی که مبتنی بر اصول و قواعد هندسه بود به منظور از میان بردن ضعف بدنی شاگردان تدوین کرد. بیشتر شاگردان هرودوت معتقد بودند که این تمرینها بسیار دشوار، اما سودمند هستند. یکی از شاگردان هرودوت که به پدر علم پزشکی معروف است، سقراط بود. مطالب با ارزش سقراط را در نوشته های بسیار او درباره تمرینهای بدنی می توان جستجو کرد.

(کاشف، 1376، ص10)

سقراط در یکی از نوشته های خود به نام «گفتار استادانه» که پرفسور لیخت آن را مورد بررسی قرار داده است. مفاهیم مربوط به عضله ها و حرکتهای آن را بدین نحو بیان می کند. بیشترین خطر از بین رفتن بخشهایی از عضله ها هنگامی صورت می‌گیرد که بیماران از آن عضله ها استفاده نکرده باشند و آنها را تقریباً به حالت غیرفعال نگاه داشته باشند.

آن دسته از بیمارانی که دارای فعالیتهایی هستند کمتر دچار ضعف یا لاغری عضلانی می شوند. سقراط راه رفتن را که موجب کاهش چاقی و جلوگیری از اضافه وزن می شود سپرده شد تا بدانجا که ریاضت جسمی که ضعف و لاغری بدنی را به دنبال داشت مانند یکی از اصول تقدس فردی گسترش یافت.

اعمالی چون شلاق خوردن، عادت کردن به گرسنگی، درست در مقابل کوشش‌های اولیه قرار گرفت که یونانی ها و رومی ها به منظور تقویت جسم توصیه می کردند. (ششم تا یازدهم میلادی)

این طرز تفکر که انسان بیشتر برای رنج کشیدن زاده شده حاکم بر جامعه بود و حتی دارو برای بیماران به میزان کم تجویز می شد.

با شروع قرن چهاردهم و همزمان با دوره رنسانس علاقه و توجه به فرهنگ و تمدن یونان و روم نمایان شد و مسائل جدیدی که متناسب با آن دوره بود رایج شد که بخشی از آنها از تمدن مشرق زمین گرفته شده بود.

در طول دو قرن بعد از درک اهمیت تمرین های درمانی، رشد و گسترش چشمگیری در چگونگی انواع مختلف تمرین ها و درمان ها پدیدار شد. در قرن هفدهم فردریک هافمن بیشترین تاثیر را بر کار درمانی گذاشت. او معتقد بود که حرکت های روزمره زندگی از جمله بریدن درخت، دوختن لباس و غیره خود نوعی تمرین به حساب می آیند و تا اندازه ای باعث افزایش قدرت و حفظ سلامتی می‌شوند. در ادامه فعالیتهای هافمن، نیکولاس آندره تمرین هایی را برای اصلاح آسیب‌ها و انحرافات ستون مهره ها که باعث غیر طبیعی شدن آن قسمت از بدن می‌شوند پیشنهاد کرد که مورد بررسی قرار گرفت.

در سال 1879 دادلی سارجنت در دانشگاه هاوارد بخشی به نام تربیت بدنی اصلاحی تاسیس کرد. هدف این بخش اصلاح پاره ای آسیب دیدگی ها بود. اندیشه استفاده از تربیت بدنی به صورت تمرین های اصلاحی برای از بین بردن غلط طرز قرار گرفتن بدن و نیز رشد کلی سلامتی تا زمان جنگ جهانی اول ادامه داشت. سپس به دنبال پیشرفت موفقیت آمیز تکنیک های فیزیوتراپی برای بهبود افراد فلج و سربازان جان به در برده از صدمات جنگ، استفاده از تمرین های اصلاحی برای دانش آموزان مبتلا به معلولیت های جسمی منطرح شد.

(کاشف، 1376، ص12)

به زودی تعدادی از مدرسه های عالی برای دانشجویان که قادر نبودند از برنامه‌های عادی تربیت بدنی استفاده کنند، کلاسهای اصلاحی تاسیس کردند، بعد از آن استفاده از تربیت بدنی اصلاحی برای بهبود طرز قرار گرفتن بدن اهمیت خود را از دست داد و فقط توصیه می کند. او تاکید می کند که تمرینهای سخت پس از یک دوره استراحت طولانی باید با احتیاط صورت گیرد تا سلامتی فرد را تامین نماید. افلاطون و ارسطو راه سقراط را در تکامل این تزها و رابطه میان تمرین و سلامتی ادامه داده و به دستاوردهای با ارزشی هم نائل آمدند. ابن خلدون یکی از اندیشمندان اسلام در خصوص فعالیتهای جسمانی این گونه اظهار نظر می نماید.

«… علاوه بر آنچه ذکر شد ورزش نیز در تعب و نشاط روح دخیل است که این تعب و نشاط در شهر نشینان کمتر است، به دلیل اینکه در پیش شهرنشینان ورزش وجود ندارد. علتش این است که آنان غالباً درحالت سکون و آرامش اند و از ثمرات ورزش به هیچ وجه بهره مند نمی شوند و هیچ نشانه ای از آن در میان ایشان یافت نمی‌شود. بدین دلیل بیماریهای بسیاری در شهرها و بلادها بروز می کند و نسبت به بروز امراض مردم شهرها به این فن (پزشکی) نیازمند می شوند.»

مردم بادیه نشین همواره با ورزش سر و کار دارند، چون برای اسب دوانی یا شکار و یا انجام دادن کارهای شخصی که نیازمندیهای زندگی آنان را فراهم می کند، پیوسته در جنبش و حرکت هستند و از این رو به سبب کلیه این اعمال غذای آنان به خوبی هضم می شود و به تداخل غذا نیز آشنا نیستند این است که مزاج آنها نسبت به شهرنشینان سالم تر است و دور از بیماری هستند.

جرجانی یکی از اندیشمندان اسلامی در ضرورت حرکت و ورزش برای تندرستی می گوید:

تحرک و فعالیتهای بدنی برای موجود زنده از ضروریات می باشد به دلیل اینکه تحریک موجب می گردد که قوای درونی به فعالتی واداشته شوند و در اثر فعال شدن قوای درونی، مواد غذایی و مورد نیاز دیگر به تمام اندامها برسد تا تغذیه اندام ها از غذا و مواد دیگر انجام پذیرد. عدم تحرک موجب نارسایی در اندامها گشته و بالطبع نیازهای اساسی اندامها که باید بر تعادل باقی بمانند تامین نمی شوند و این وضعیت در مراحل رشدی و سنین متفاوت نیز فرق می کند.»

در دوران قرون وسطی رهبران کلیسا بر این عقیده بودند که باید زندگی و خواسته‌های مادی را تقبیح کرد و با دوری جستن از آن به تزکیه روح پرداخت. به این سبب به پرورش جسم توجهی نداشتند.

(کاشف، 1376، ص11)

نظریه ها، نظامها و تکنیکهای ویژه

هیچ یک از زویکردهایی که به ترمیم خام حرکتی می پردازند بدون توجه به تاثیراتی که در بروز آن نقش داشته اند، کامل نخواهد بود. این کتاب نیز محتویات خود را از بسیاری منابع جمع آوری کرده است، نظیر آموزش و پرورش، تربیت بدنی، آموزش ادراکی- حرکتی و تمرینات درمانی. در اینجا نظریه ها، نظامها و تکنیکهای ویژه ترکیب شده اند تا رویکردی انتخابی را برای کار با کودک مبتلا به خام حرکتی به دست دهند.

به طور کلی، معلمان کلاس به طور اخص به مشکلات جسمی کودکان مبتلا به خام حرکتی نمی پردازند و بیشتر به امور درسی و نظری توجه دارند. هرگاه کودکی بتواند کارهایی را که برای انجام فعالیتهای نشسته در کلاس ضروری اند به درستی انجام دهد، دیگر به ناتوانی او در بازی توجه کمی خواهد شد. تنها زمانی که کودک به طور آشکار رفتار نابهنجاری برای مثال پرخاشگری یا کناره گیری از موقعیتهای اجتماعی نشان دهد، معلمان نیز نگران می شوند و این در حالی است که هر آیینه کودک در نوشتن و پر کردن خطوط یا تکالیف حرکتی کلاس مشکل پیدا کند، معلمان سریعاً متوجه می شوند و دقت بیشتری مبذول می دارند.

(آرنهایم، 1375، ص41)

رویکردهای تربیتی

ماریا مونته سوری

خانم ماریا مونته سوری در سال 1870 به دنیا آمد و در سن 26 سالگی اولین زن پزشک ایتالیایی شد. طی زمانی که با موسسه های عقب ماندگان ذهنی ارتباط داشت به آموزش این افراد علاقه مند شد و به واسطه این علاقه، فلسفه خود را مبتنی بر تحریک چند حسی و تجربیات عینی به جای آموزش انتزاعی ایجاد کرد. اساس رویکرد مونته سوری بر رشد خود و آموزش خود، در محیطی که توسط معلم به منظور رسیدن به رشد بهینه آماده شده است قرار دارد.

در کنار این محیط آماده، که محیطی است شاد، رنگارنگ و روشن، یادگیری سازمان‌داری وجود دارد که در آن وسایل کمک آموزشی ویژه، به کودک در پرداختن به مفاهیم عینی کمک می کند و خوشبختانه کودک در انتها به درک مفاهیم انتزاعی نیز خواهد رسید. زمانی که کودک مشغول نظم دادن به محیط خود است انضباط درونی و مسئولیت اجتماعی را نیز خواهد آموخت.

رویکرد چند حسی برای یادگیری که برنامه درسی کیهانی نامیده می شود فعالیتهای گوناگون را ممکن می سازد. در این روش، خود آموزی اغلب موجب تشویق کودک می شود زیرا او در حد خود و به میزان خود یاد می گیرد و با کودک دیگری نیز مقایسه نمی‌شود. استاندین (1967) در بحث پیرامون روش مونته سوری، اظهار می‌دارد که در این روش کودک در حد خود به استقلال ذهنی و جسمی می رسد و مقایسه کودک با کودک دیگر به ویژه در کودکانی که در برخی از جوانب رشد کندتر از دیگران هستند اولین علت بی رغبتی و احساس ناکامی است. اگرچه روش مونته‌سوری تماماً به امر حرکت اختصاص ندارد با این وجود می تواند برای کودکان یک رشته تحریکات حسی و یک خود پنداره مثبت ایجاد کند.

به طور کلی، روش مونته سوری را می توان به این موارد تقسیم کرد: برنامه درسی زندگی عملی، برنامه درسی مربوط به تربیت حسی، و برنامه هایی که به مهارت در زبان و مفاهیم ریاضی، می پردازند. برنامه درسی عملی زندگی به فعالیتهای مراقبت از خود مربوط می شود. فعالیتهای حرکتی عملی از قبیل قاپیدن، گره زدن، دکمه کردن و بستن، و ریختن صحیح مواد گوناگون (مانند آب یا حبوبات) در ظروف در این شیوه تمرین می شوند. برنامه درسی تربیت حسی، شرایط یادگیری را برای تمیز اندازه ها، صداها، شکلها، بافتها و رنگها فراهم می کند. بنابراین یادگیری از طریق تمام حواس کودک ممکن می گردد.

(آرنهایم، 1375، ص43)

ژان پیاژه

پیاژه یکی از معروفترین نظریه پردازان تربیتی است. سوابق تحصیلی اولیه او در زمینه زیست شناسی بود و سپس این علاقه به مطالعه رفتار، یادگیری و قواعد اساسی تفکر منطقی کودک تبدیل شد. وی برای درک کامل رشد هوش به مشاهده منظم سه فرزند خود پرداخت. براساس این مشاهدات، پیاژه نتیجه گرفت که تفکر منطقی از پنج مرحله عبور می کند: مرحله بازتابی، مرحله حسی- حرکتی، مرحله پیش عملیاتی، مرحله عملیات عینی و در نهایت مرحله عملیات صوری. پیاژه هوش عملیاتی را مختص انسان می داند و مرحله حسی- حرکتی را زیر بنای تمام عملیات هوشی به حساب می آورد (فورث، 1970).

امروزه معلمان آموزشگاههای پیش دبستانی و دبستانی، که با رفتارهای حرکتی کودکان سر و کار دارند به طور غیر مستقیم تحت تاثیر پیاژه و مونته سوری قرار دارند. معلمی که می فهمد کودک فاقد تجربیات کافی در سطح حسی- حرکتی است می‌تواند حدس بزند که این کودک در زمینه سازگاری با خواستهای محیط پیرامون خود مشکلاتی خواهد داشت.

ب.اف.اسکینر

کارهای اسکینر تاثیرات عمده ای بر آموزش داشته است. وی از طرفداران نظریه پردازان یادگیری محرک- پاسخ چون گاتری و ثرندایک است که مفهوم شرطی سازی کنشگر را ایجاد کرد. منظور از کنشگر، آن چیزی است که در درون جاندار، بعد از آغاز محرک ولی قبل از شروع پاسخ، رخ می دهد. طبق نظر اسکینر، دوره کنشگر و واکنش خاص جاندار به تجربیات قبلی او بستگی دارد. از نامهای متداول دیگری که به شرطی سازی کنشگر داده اند می توان تقویت مثبت و منفی و شکل دهی رفتار را نام برد.

از آزمایشهای اسکینر معلوم شد که می توان از طریق پاداشهای مناسب رفتارهای نامطلوب را از بین برد و دیگر رفتارها را تغییر داد. کارهای اسکینر برای معلمان و درمانگرانی که قصد تغییر رفتار حرکتی را دارند دارای اهمیت خاصی است.

از مواردی که برای معلمان و درمانگران علاقه‌مند به تغییر رفتار حرکتی دارای اهمیت است، استفاده از تکنیک تقویت مثبت است. در این زمینه می توان انواع گوناگون تقویت کننده ها را براساس نیازها، رسش، وضعیت ذهنی و علایق کودک انتخاب کرد. پاداشهای عینی از قبیل غذا، پول، هدایای کوچک و تمجید کلامی نیز برای تغییر رفتار مورد استفاده قرار می گیرد.

تربیت بدنی

اغلب مربیان تصدیق می کنند که تربیت بدنی یکی از بخشهای مهم فرایند آموزش و پرورش است. در واقع، در صورتی که تربیت بدنی به نحو موثری در تمام مدارس انجام شود به اجرای برنامه های ویژه برای درمان خام حرکتی در کودکان نیازی نخواهد بود. البته مانند دیگر آرمانهای تربیتی، تربیت بدنی نیز تاثیری را که باید، بر کل فرآیند آموزش و پرورش نگذاشته است.

از آنجا که کودکان به طرز فزاینده ای در سنین کمتری تحت آموزش رسمی فرار می‌گیرند، نظیر برنامه های اوایل کودکی، لازم است تا فرصتهای بیشتری برای حرکتهای متناسب با رشد کودکان فراهم شود. ضمناً این دوران بهترین زمان برای شناسایی کودکان دارای مشکلات حرکتی و ترمیم آنها است.

مربی تربیت بدنی یا معلم کلاسی که برنامه های تربیت بدنی را اجرا می کند در بهترین شرایط ممکن برای شناسایی کودکان خام حرکت قرار دارد. هرگاه مشاهده شود کودکی در حرکت خود دارای مشکل و ناتوانی است، باید بلافاصله مورد تشخیص و درمان قرار گیرد. باید به دنبال شناسایی اولیه آزمونهای تشخیص نیز انجام شود و یک برنامه دراز مدت اجرایی نیز برای او فراهم شود. از آنجا که در مورد بهترین برنامه تربیت بدنی برای هر کودک اختلاف نظر وجود دارد، اغلب اوقات کودکانی که به توجه ویژه نیاز دارند مورد غفلت قرار می گیرند، زیرا معلمان مدارس به صورت نوعی به تربیت دانش آموزان برتر یا ورزشکاران بسیار ماهر نظر دارند.

به نظر می رسد که امروزه چهار رشته درهم بافته در تربیت بدنی مدارس ابتدایی وجود دارد. این رشته ها شامل تربیت حرکتی، آموزش ادراکی- حرکتی، برنامه سنتی و روش مرکب یا برنامه انتخابی است.

رادولف لابان و تربیت حرکتی

لابان در پانزدهم دسامبر سال 1879 در براتیسلاوا، که بعدها بخشی از امپراطوری اتریش- مجارستان گردید، به دنیا آمد. ابتدا علاقه او به اموری چون طراحی صحنه، رقص و کارهای مربوط به تئاتر معطوف بود (ثورتون، 1971). لابان در ابتدای فعالیت حرفه ای خود بر آن بود تا بتواند نوعی رقص برای تمام افراد به وجود آورد تا جانشین رقص کلاسیک باله شود.

تا سال 1935، لابان به عنوان طراح، معلم و مصنف رقص توانست در کشور آلمان موفقیت چشمگیری به دست آورد. اما در همین سال از سوی دولت نازی که او را عنصر نامطلوب به حساب می آورد، به اشتافلبرگ تبعید شد.

در آن زمان لابان به نحوه استفاده کودکان از فضا در نقاشی و حرکت علاقه‌مند شد و پس از مهاجرت به انگلستان در سال 1938 تحقیقاتی را در زمینه روان‌شناسی حرکت انجام داد. در طول سالهای جنگ به گسترش نظریات خود در مورد حرکت، و به ویژه رقص تربیتی، که بعدها به عنوان شناسایی حرکت و سپس تربیت حرکتی شناخته شد، پرداخت.

(آرنهایم، 1375، ص46)

ثورتون (1971) فلسفه لابان را زیر هفت عنوان شرح داده است: 1- اهمیت حرکت در زندگی انسان، 2- هماهنگی در طبیعت و در انسان، 3- ریتم طبیعی، 4- تاثیر خلاق در جهان و انسان، 5- هنر به عنوان نیروی خلاق، 6- حرکت، تلاش و ارتباطات، 7- تعارض.

از نظر لابان حرکت راهی برای به دست آوردن آگاهی از دنیای پیرامون است، و در زندگی نوعی هماهنگی طبیعی وجود دارد که تمام اشیا در آن به هم مرتبط هستند. از طریق حرکت، فرد می تواند به نیروهای خلاق که اساس تمام جهان است نزدیکتر شود. حرکت و به ویژه رقص، اساسی ترین سعی و تلاش انسان است. از نظر لابان محرک درونی ای که باعث به وجود آمدن حرکت می شود تلاش است، که او آن را به چهار عامل اصلی تقسیم می کند: فضا، وزن، زمان و جریان.

نظریه تربیت حرکتی لابان به صورت یک روش تربیتی قابل قبول در سراسر جهان مورد پذیرش قرار گرفته است. این نظریه بر حرکت آزاد و انفرادی تاکید زیادی دارد و از اهمیت حرکات شدیداً منظم که عموماً با تربیت بدنی سنتی همراه است، می کاهد. در تربیت حرکتی، معلم حرکتی را که قرار است مشکل کودک توسط آن ترمیم شود، شروع می کند.

سعی اولیه بر آن است تا کودک آگاهی دقیقی از تمام پتانسیل کامل بدن خود به دست آورد. برخلاف روش سنتی که در آن مربی حرکت را توضیح و نشان می دهد، در اینجا کودک مهارت را انجام می دهد و معلم نحوه اجرای آن را ارزشیابی می کند. در روش تربیت حرکتی با طرح سوالاتی مرتبط با حرکت، فرد را به مبارزه می‌خوانند و از او می خواهند بهترین پاسخ را ارائه دهد.

مثلاً اینکه «به چند طریق می توان عرض کف این اتاق را طی کرد؟» یا «با چه سرعتی می توانی این کار را بکنی؟»

همچنین علاوه بر سوالات کلامی، می توان از کارتها یا دیگر وسایل دیداری استفاده کرد. با این روش می توان به رشد حرکتی کمک کرد. البته گاهی نیز برخی از مهارتهای ورزشی دشوارتر را باید به طریق رسمی نشان و آموزش داد. متاسفانه گاه برخی از معلمان، از تربیت حرکتی برای درگیر نشدن در تجربه حرکتی استفاده می‌کنند.

در زمینه کار با کودک مبتلا به خام حرکتی که غالباً در زمینه حرکات موثر، با شکست روبرو شده است، امکان دارد روش تربیت حرکتی در مراحل اولیه کاملاً نامناسب باشد. بهتر است برای کودک خام حرکت این شیوه تنها زمانی مورد استفاده قرار گیرد که اطمینان کامل حاصل شده باشد و کودک نسبت به این شیوه اظهار تمایل کند.

موسکاموستون- از دستور تا کشف

موستون (1966) رویکردی را در تربیت بدنی مطرح می کند که بیشتر از اینکه بر مبنای خشکی و خشونتی باشد که اغلب در تربیت بدنی وجود دارد، براساس «شدن» است. با استفاده از بسیاری از مفاهیم مزلو، اسکینر و برونر، به تدریج معلم دستور دادن را رها می کند و در نهایت به صورت یک شریک برابر برای دانش آموز در می آید.

رویکرد موستون به معلم کمک می کند تا تصمیم گیری برای دانش آموز را براساس روشهای منطقی را رها کند و بتواند مهارتهای حرکتی را بدون مداخله معلم یاد بگیرد. موستون دانش آموز تشویق می کند تا در تصمیم گیری در زمینه سازمان دهی برنامه مشارکت داشته باشد یا زمان انجام یک فعالیت خاص را مشخص کند. تصمیمات دیگری که به دانش آموز واگذار می شود عبارتند از تعیین نقش معلم، نقش دانش آموز در کلاس و کار عملی کلاس از قبیل اینکه چه چیزی و به چه شیوه ای باید تدریس شود. موستون برای رسیدن به این هدف که دانش آموز خود انگیخته شود و بتواند تصمیمات مناسبی اتخاذ کند، گذر از پنج مرحله را لازم می داند: دستور، تکلیف، تکلیف دو جانبه، گروه کوچک و فرد.

(آرنهایم، 1375، ص48)

ورزش و ماساژماساژ درمانیانعطاف پذیری مفصلمقاومت عضلانی

پاورپوینت بررسی ماساژ درمانی

پاورپوینت بررسی ماساژ درمانی در 34 اسلاید زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx

دسته بندی	پزشکی
فرمت فایل	pptx
حجم فایل	665 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	34

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7466

تمام فایل ها

پاورپوینت بررسی ماساژ درمانی در 34 اسلاید زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx

ماساژ

•ماساژ یکی از قدیمی ترین، مفید ترین و آسانترین نوع درمان برای تسکین درد می باشد. •ماساژ به عنوان یک عامل درمانی در سرتاسر تاریخ، هم به منزله یک نوع آرام سازی و نیز به عنوان یک درمان برای افزایش زیبایی شخص استفاده شده و به خصوص در میان رومی های باستانی شایع بوده است. •

رومی ها

روغن های اصلی را با روغن های گیاهی برای اصلاح و زیبایی پوست به ویژه برای پوست صورت مخلوط می کردند.

برای یک درمان واقعی، آنها تمام روز را در حمام های رومی قرار می گرفتند.

آنها خودشان را در معرض بخار داغ قرار می دادند. شنا میکردند و سپس ماساژ با پمادهای گیاهی خوشبو را شروع می کردند.

بعد از شکست امپراطوری روم

جهان غرب هر گونه ناز پروری بدن را گناه می دانست. در نتیجه، ماساژ هم به منزله گونه ای آرام سازی و هم به عنوان یک درمان از حقوق اجتماعی محروم گردید. این وضع برای چندین قرن باقی ماند.

در اروپا، ماساژ استفاده نشد تا اینکه در اواخر قرن هیجدهم که اثرات آرام سازی و درمانی ماساژ شاهد یک احیای واقعی گردید.

اصول اساسی هنگام اجرای تکنیک های ماساژ

1- هرگز اجازه ندهید، ماساژ موجب درد بیمار شود.

2- شخص را در یک وضعیت راحت قرار دهید.

3- از حرکات موزون، آهسته و یکنواخت استفاده نمائید.

4- در طی درمان از قسمت مبتلا حمایت کنید .

5- حداکثر تماس دست با پوست را حفظ کنید.

ماساژ درمانیپاورپوینت ماساژماساژپاورپوینت ماساژ درمانیدانلود ماساژ درمانیتحقیق ورپوینت ماساژ درمانیمقاله ماساژ درمانی