فایل شاپ
فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینتفایل شاپ
فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینتمقاله بررسی نسب وارث کودک ناشی از تلقیح مصنوعی
| دسته بندی | حقوق |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 28 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 55 |
مقاله بررسی نسب وارث کودک ناشی از تلقیح مصنوعی در 55 صفحه ورد قابل ویرایش
«فهرست اجمالی مطالب»
مقدمه .........................................................................................................................
فصل اول- تعاریف و کلیات.......................................................................................
فصل دوم-تاریخچه.....................................................................................................
فصل سوم- تلقیح مصنوعی........................................................................................
فصل چهارم- مادر جانشین........................................................................................
نتیجه گیری کلی.........................................................................................................
«فهرست تفصیلی مطالب»
مقدمه..........................................................................................................................
فصل اول- تعاریف و کلیات.......................................................................................
تعریف مسأله و موضوع تحقیق...................................................................................
سئوالات اصلی تحقیق.................................................................................................
فرضیه های تحقیق......................................................................................................
اهداف تحقیق..............................................................................................................
اهمیت تحقیق.............................................................................................................
روش تحقیق و شیوه گرد آوری مطالب.....................................................................
فصل دوم- تاریخچه تلقیح مصنوعی...........................................................................
فصل سوم- تلقیح مصنوعی........................................................................................
مبحث اول- تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر................................................................
گفتارنخست- جواز یا حرمت تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر.....................................
گفتار دوم- آثار مالی و غیر مالی نسب ناشی از تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر..........
بند اول- آثار مالی.......................................................................................................
الف) توارث................................................................................................................
ب) نفقه......................................................................................................................
ج) سایر آثارمالی.........................................................................................................
بند دوم- آثار غیر مالی................................................................................................
الف)حرمت نکاح........................................................................................................
ب) حضانت................................................................................................................
ج) تربیت....................................................................................................................
د) ولایت.....................................................................................................................
مبحث دوم- تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه................................................................
گفتار نخست- وضع حقوقی - فقهی ( جواز یا حرمت) تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه
گفتار دوم- دلایل مخالفان و موافقان این روش...........................................................
1- اطلاق و عموم پاره ای از آیات قرآن ....................................................................
2- اطلاق و عموم پاره ای از روایات..........................................................................
3- مقتضای قاعده احتیاط...........................................................................................
گفتار سوم- نسب ناشی از لقاح مصنوعی با اسپرم بیگانه............................................
بند اول- نسب ناشی از لقاح به شبهه با اسپرم اجنبی..................................................
بند دوم- نسب طفل ناشی از لقاح عمدی با اسپرم غیر شوهر(اجنبی)........................
1-قائلین به عدم ثبوت نسب......................................................................................
2- قائلین به ثبوت نسب.............................................................................................
الف) رابطه طفل با زوج ( شوهر زن)..........................................................................
ب) رابطه طفل با زوجه (مادر)....................................................................................
ج) رابطه طفل با صاحب آب.......................................................................................
فصل چهارم- مادر جانشین........................................................................................
مبحث اول- قرارداد مادر جانشین...............................................................................
گفتار اول- تعریف قرارداد مادر جانشین.....................................................................
گفتار دوم- نظرات مخالفان و موافقان.........................................................................
مبحث دوم- وضعیت فقهی حالت مادر جانشین.........................................................
گفتار اول- لقاح داخل رحمی.....................................................................................
بند اول- حالت جانشینی در بارداری..........................................................................
بند دوم- حالت جانشینی با باروری مصنوعی.............................................................
گفتار دوم- لقاح خارجی رحمی ................................................................................
بند اول- فراهم کردن زمینه لقاح بین اسپرم و تخمک در آزمایشگاه............................
بند دوم- انتقال جنین تشکیل شده به رحم مادر جانشین............................................
مبحث سوم- نسب در حالت مادر جانشین.................................................................
مبحث چهارم- مادر کیست؟......................................................................................
گفتار اول- حالت جانشینی در بارداری.......................................................................
گفتار دوم- حالت جانشینی با باروری مصنوعی.........................................................
مبحث پنجم- آثار نسب..............................................................................................
گفتار اول-حرمت نکاح..............................................................................................
گفتار دوم-حضانت.....................................................................................................
گفتار سوم- ولایت قهری...........................................................................................
گفتار چهارم- الزام به انفاق.........................................................................................
بند اول- انفاق بین کودک و صاحب اسپرم..................................................................
بند دوم- انفاق بین کودک و صاحب رحم اجاره ای....................................................
گفتار پنجم- توارث....................................................................................................
بند اول- توارث بین صاحب اسپرم و کودک...............................................................
بند دوم- توارث بین طفل و صاحب تخمک...............................................................
بند سوم- توارث بین طفل و صاحب رحم اجاره ای ..................................................
نتیجه گیری کلی.........................................................................................................
«مقدمه»
جامعه بشری دائماً در حال تغییر و تحول است. روز به روز مسائل جدیدی پیش می آید که از جنبه های مخلف نیاز به بررسی و پژوهش دارد.
علم حقوق نیز ناگزیر است تا همزمان با این تحولات، توسعه یابد تا جوابگوی نیازهای جامعه باشد چون در غیر اینصورت مشکلات عدیده ای بر سر راه جامعه قرار می گیرد. لذا فقدان قانون در مورد مسائل جدید منجر به هرج و مرج می گردد. یکی از مسائل جدید که از جنبه های مختلف قابل بررسی است تا مسئاله روشهای جدید باروری به طریقه مصنوعی می باشد. مسئاله تلقیح مصنوعی ابتداءاً در مورد گیاهان و حیوانات انجام شد و کم کم در مورد انسان هم انجام شد و نتایج مثبتی داشت. تلقیح مصنوعی می تواند باعث حل مشکلات بسیاری از خانواده ها شود که از نعمت داشتن فرزند محروم اند. ولی البته همچون دیگر مسائل جدید، باعث نگرانی ها و مخلفت هایی هم شده است. این مسئاله فقط از جنبه حقوقی اهمیت ندارد و چه بسا جنبه های اخلاقی و اجتماعی آن مهمتر از جنبه حقوقی آن باشد. مسائلی همچون ترکیب اسپرم با تخمک در خارج از رحم، انتقال جنین زوجین به رحم زن ثالث، ترکیب اسپرم مرد وزن بیگانه، پرورش جنین در لوله آزمایشگاه، اهداء تخمک/ جنین و ..... سئوالات بیشماری را ایجاد می کند.
تلقیح مصنوعی انواع گوناگونی دارد: از جمله تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر، تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه، حالت مادر جانشین و حالت اهداء تخمک / جنین: که مادر این نوشته به بررسی تلقیح با اسپرم شوهر و با اسپرم بیگانه و حالت مادر جانشین پرداخته ایم و بحث اهداء تخمک/ جنین را مورد بررسی قرار نداده ایم.
دراین نوشته، آنچه بیشتر مورد توجه است، بررسی مشروعیت یا عدم مشروطیت طرق تلقیح مصنوعی و بررسی نسب و آثار آن از جمله ارث طفل حاصل از این طرق است. به این معنا که طفل حاصل از طرق تلقیح مصنوعی به چه کس یا کسانی ملحق می شود و آثار این الحاق چیست؟
و همچنین نظرات فقهاء و حقوقدانان را مورد بررسی قرار داده ایم.
فصل اول
1- تعاریف و کلیات:
تلقیح مصنوعی عبارت است از داخل کردن منی مرد به وسیله آلات پزشکی و یا هر وسیله دیگر غیر از مقاربت در رحم زن.
طفل حاصل از عمل مزبور را طفل حاصل از تلقیح مصنوعی می نامند
لقاح در لغت به معنای آبستن شدن و تلقیح به معنای آبستن کردن است.
بنابر این معنای لغوی لقاح از معنای حقوقی آن دور نگردیده است چون لقاح مصنوعی د اصطلاح حقوقی یعنی بارور شدن جنس مؤنث ( اعم از انسان و حیوان و گیاه) با وسایل مصنوعی و تلقیح مصنوعی هم به معنای بارورکردن جنس مؤنث ( اعم از انسان و حیوان و گیاه) از راه وارد کردن اسپرم در رحم جنس مؤنث با وسایل مصنوعی است بدون انجام مقاربت طبیعی
نسب:
نسب از نظر لغت، مصدر و به معنی قرابت و علاقه و رابطه بین دو شیئی است و در زبان فارسی، آن را نژاد می گویند[1]
نسب از نظر اصطلاح حقوقی:
در قانون مدنی ایران تعریفی از نسب نشده است ولی علماء حقوق تعاریفی ارائه داده اند: از جمله آقای محمد عبده بروجردی نسب را چنین تعریف کرده است:
« نسب علاقه ای است بین دونفر که به سبب تولد یکی از آنها از دیگری یا تولدشان از شخص ثالث حادث می شود»
آقای دکتر سید حسن امامی نسب را چنین تعریف کرده است:« نسب، مصدر است و به معنی قرابت و خویشاوندی می باشد. و اضافه کرده است: « نسب امری است که به واسطه انعقاد نطفه از نزدیکی زن و مرد به وجود می آید. از این امر، رابطه طبیعی خونی بین طفل وآن دو نفر که یکی پدر و دیگری مادر باشد موجود می گردد»[2]
نسب، اعم از پدری یا مادری ممکن است مشروع باشد یا نامشروع و همچنین ممکن است حاصل از نزدیکی طبیعی باشد یا حاصل از تلقیح مصنوعی
روش تلقیح مصنوعی توانسته است باعث از بین رفتن مشکلات خانواده هایی شود که به دلایلی از جمله عنن یا انزال سریع و یا عیوب مجاری آلات تناسلی زن و مرد از نعمت داشتن فرزند محروم بوده اند.
2- تعریف مسئاله و موضوع تحقیق:
در حال حاضر امکان فرزند دارشدن زوجین نا بارور از طریقی جدید وجود دارد که در این جریان ممکن است از اسپرم مرد بیگانه و یا تخمک زن بیگانه استفاده شود ویا تخمک و اسپرم زن و شوهر در خارج از رحم ترکیب شوند و یا از رحم زن ثالثی استفاده شود و یا از جنین اهدایی استفاده شود که بررسی وضعیت حقوقی طفل حاصل از این روشها از اهمیت فراوانی برخوردارمی باشد.
3- سئوالات اصلی تحقیق:
1- آیا نسب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی از نظر شرعی مشکلی دارد یا خیر؟
2- آیا طفل ناشی از تلقیح مصنوعی در انواع گوناگون آن ارث می برد یا خیر؟
3- نسب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی به چه کسی می رسد و از چه کسی ارث می برد؟
4- فرضیه های تحقیق:
1- نسب طفل ناشی از باروری مصنوعی در انواع مختلف آن مشروع و قانونی است.
2- در حالت مادر جانشین، طفل منسب به پدر و مادرحکمی خواهد شد.
5- اهداف تحقیق:
1- تبیین و روش ساختن نسب وارث طفل ناشی از تلقیح مصنوعی
2- بررسی موانع و مشکلات تلقیح مصنوعی از جمله در مورد نسب وارث کودک ناشی از آن
3- بررسی وضعیت طفل در شرع و قانون
6- اهمیت تحقیق:
با توجه با اینکه این مسائل در جامعه ظهور می کند و انجام می شود و تقاضای زیادی هم ممکن است برای آن وجود داشته باشد و از طرف دیگر در مورد مسائل حقوقی و تکالیف و وظایف حقوقی طرفین ابهام و پیچیدگی وجود دارد، اهمیت این تحقیق روشن میشود.
7- روش تحقیق و شیوه گرد آوری مطالب:
روش این تحقیق، روش تحلیل منطقی و استدلالی است.و روش اصلی گرد آوری مطالب، روش کتابخانه ای است و همچنین استفاده از شبکه های اطلاعاتی کامپیوتری.
مادر جانشین
یکی دیگر از روشهای نوین باروری استفاده از روشمادرجانشین یا رحم اجاره ای است. این روش در مواردی که مشکلاتی وجود دارد که مانع از فرزند دار شدن به روش طبیعی می شود مورد استفاده قرار می گیرد. مثلاً زنی ممکن است مبتلا به دیا بت یا تالاسمی شدید باشد و یا از نظر جسمانی توانایی تحمل جنین در طی 9 ماه را ندارد و جنین سقط می شود و یا از نظر روانی فکر می کند که اصلاً توانایی بار داری را ندارد.
مبحث اول- قرار داد مادر جانشین
گفتار اول- تعرسف قرارداد مادر جانشین:
قراردادی که به موجب آن یک زن ( مادر جانشین) در مقابل یک زوج ازدواج کرده موافقت کرده موافقت می کند که جنینی را برای آنها حمل کرده، بچه را به دنیا آورده و او را به مجرد تولد به آن زوج تسلیم نماید که آنها بچه را مثل فرزند خودشان بزرگ کنند[3].
گفتار دوم- نظرات مخالفان و موافقان
موافقان می گویند که نعمت فرزند دار شدن حق زوجین است و نداشتن فرزند می تواند آثار زیانباری بر خانواده ها داشته باشد و نمی توانیم مانع تلاش زوجین برای فرزند دار شدن شویم.
و مخالفان می گویند که این قراردادها در واقع جسم انسان را مورد مبادله قرار می دهد و باعث از بین رفتن حمت جسم انسانها است. و عمل انتقال جنین مستلزم اختلاط و افساد نسب ها است.
مبحث دوم- وضعیت فقهی حالت مادر جانشین
برای تبیین مسأله در فروض مختلف آن را بررسی می کنیم:
1- لقاح داخل رحمی 2- لقاح خارج رحمی
گفتار اول- لقاح داخل رحمی
بند اول- حالت جانشین در بارداری
در این مورد هم لقاح و هم رشد جنین در داخل لوله رحم انجام می گیرد و اسپرم شوهر و تخمک همسر او تهیه می شود و همراه با هم بدون اینکه ترکیب شوند وارد لوله رحم مادر جانشین می شوند.
که این روش را به چند مرحله تجزیه می کنیم:
1- درمرحله اول اسپرم شوهر و تخمک زن که وارد لوله رحم مادر جانشین شده اند باهم امتزاج می یابند که نفس این عمل بلا اشکال است و تخمک زن با اسپرم شوهرش بارور می شود.
2-ترزیق تخمک به رحم مادر جانشین: در این مورد اگر آیات مربوط به حفظ فرج را مورد نظر قرار دهیم این آیات عمومیت دارند و تعیین مصداق نکرده اند و آنان که با توجه به این آیات منع تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه را نتیجه گرفته اند در مورد ترزیق تخمک زنی به رحم زن دیگر هم باید چنین نظر دهند و از طرف دیگر روایاتی را که در این مورد می توان بررسی کرد اگر مورد توجه قرار دهیم می فهمیم که لحن صریح این روابات مربوط به ادخال اسپرم مرد به رحم زن بیگانه است و در این روایات هیچ قرینه ای مبنی بر تعمیم وجود ندارد.
و در مورد قاعده احتیاط هم که در فرض احتیاط تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه مورد توجه قرار گرفت در اینجا نمی تواند کارایی داشته باشد چون منظور احتیاط در اختلاط میاه و انساب می باشد که شامل این مورد نمی شود پس تنها دلیل برای منع ترزیق تخمک زنی به زن دیگر عام بودن آیات است و دلایل دیگر نمی تواند مورد استناد قرار بگیرد.
4- فراهم ساختن زمینه لقاح اسپرم و تخمک متعلق به زن و شوهر در رحم ثالث.
در این مورد اگر بگوئیم ملاک آیات منع ادخال اسپرم مرد به رحم زن بیگانه، حفظ نسب و تعیین پدر ومادر طفل متولد شده است می توانیم بگوئیم این مورد را در بر نمی گیرد چون لقاح بین اسپرم و تخمک زن وشوهر حاصل می شود
بند دوم- حالت جانشینی با باروری مصنوعی
در این حالت اسپرم مرد ( پدر حکمی) با تخمک مادر جانشین در داخل لوله رحم ترکیب می شود. این فرض مثل تلقیح مصنوعی زن با اسپرم بیگانه است که قبلاً راجع به آن صحبت شد.
گفتار دوم- لقاح خارجی رحمی
در این مورد لقاح بین اسپرم و تخمک در خارج از رحم صورت می گیرد و جنین به رحم منتقل می شود این مورد شامل دو فرض می شود:
1-فراهم کردن زمینه لقاح بین اسپرم و تخمک در آزمایشگاه
2- انتقال جنین تشکیل شده به رحم مادر جانشین
بند اول- فراهم کردن زمینه لقاح بین اسپرم و تخمک در آزمایشگاه
الف) حالت جانشینی در بارداری
در این حالت چون لقاح بین اسپرم و تخمک زن و شوهر در محیط آزمایشگاه اتفاق می افتد مشکلی بروز نمی کند.
ب) حالت جانشینی با باروری مصنوعی
در این حالت لقاح بین اسپرم و تخمک زن و مرد بیگانه صورت می گیرد در محیط آزمایشگاه و در مورد اینکه نفس ترکیب اسپرم زن و مردی بیگانه آیا جایز است یا خیر نکاتی بیان می شود:
به نظر می رسد آیات و روایات مربوط به حفظ فروج ربطی به این موضوع نداشته باشند چون این ترکیب مربوط به محیط به محیط آزمایشگاه است نه فروج مرد و زن و همچنین در بین فقها هم اظهار نظر صریحی تاکنون در این مورد انجام نشده است. و تنها در اعلام نظر مجمع فقه اهل البیت که متشکل از چندین فقیه خوره های علمیه می باشد چنین عملی خلاف احتیاط اعلام شده است. دکتر میر قاسم جعفرزاده می گوید:
ممکن است احتیاط مزبور استحبابی باشد زیرا دلیلی بر وجوب احتیاط مشاهده نمی شود[4].
بند دوم- انتقال جنین تشکیل شده به رحم مادر جانشین :
در این مورد تخمک بارور شده به لولة رحم منتقل می شود. با ملاحظه منابع فقهی در این مورد به این نتیجه می رسیم که این منابع در مورد اسپرم مرد است و شامل انتقال جنین به رحم نمی شود.
با توجه به منابع فقهی می توان دریافت که واژه نطفه در استعمالات قرآنی و روائی مربوط به اسپرم مردان و یا حد اکثر تخمک زنان است و مربوط به جنین یا تخمک بارور شده نمی شود. بدین ترتیب ممنوعیت ادخان نطفه که در آیات و روایات مورد بحث قرار گرفته شامل انتقال جنین ( تخمک بارور شده) به رحم زن نمی شود و بنابراین انتقال جنین به رحم زن بلا اشکال و بلامانع است.
مبحث سوم- نسب در حالت مادر جانشین
در مورد مادر جانشین ممکن است گفته شود هر چند زنا نیست ولی فاقد نسب است. در پاسخ می توان گفت: کسانی که در ولدازیا قائل به نسب شرعی نیستند به دو چیز استناد می کنند:
1- اجماع 2- حدث فراش
در مورد اجماع، صاحب جواهر به اجماع محصل و منقول استناد می کند و مشخص است که اجماع محصل صاحب جواهر نسبت به ما اجماع منقول است. پس ما اجماع محصل نداریم، مدرک این اجماع کنندگان هم حدیث فراش است. پس اعتبار این اجماع به اندازه اعتبار به اندازه اعتبار حدیث فراش است. از طرف دیگر اجماع چه محصل و منقول وقتی حجت است که کاشف از قول معصوم باشد وگرنه خود اعتباری ندارد و احراز کشف برای ما غیر ممکن است. از بیانات فقها هم که بر عدم توارث در زنا اجماع کرده اند نمی توانیم نفی نسب را استباط کنیم اگر چه بعضی از آنها بعد از نفی توارث، نسب را نیز نفی کرده اند ولی نمی توانیم بگوئیم همه آنها نسب را نفی کرده اند. در مورد حدیث فراش هم اگر چه از حیث سند مشکلی ندارد ولی از جهت دلالت مشکل دارد. چون این حدیث در مواردی است که تردید وجود داشته باشد در الحاق طفل به فراش یا به زانی. یعنی امکان الحاق به هر دو وجود دارد ولی ما تردید داریم و در اینجا است که به فراش ملحق می شود ولی اگر بنابر دلایلی امکان الحاق به فراش وجود نداشته باشد نمی توانیم بگوئیم الولد للفراش. و به همین دلیل یک نظر می گوید که در زنا نسب نفی نشده است
پس نتیجه می گیریم که دلایلی که برای نفی نسب در زنا ذکر شده حتی در مورد زنا هم قابل مناقشه است چه رسد به این مورد که بگوئیم در مادر جانشین هم نفی نسب وجود دارد و نسب فقط در مورد نکاح صحیح و یا به شبهه است. پس در مورد مادر جانشین با توجه به اینکه عده ای ازفقها حتی در مورد زنا هم اصرار بر الحاق طفل به زانی و زاینه دارند می توانیم بگوئیم که نسب تحقق پیدا می کند. و در مورد قانونی بودن نسب هم با توجه به اینکه قانون فقط نسب ناشی از زنا را نپذیرفته می توان در این مورد حکم به تحقق نسب داد.
مبحث چهارم- مادر کیست؟
گفتار اول- حالت جانشینی در بارداری:
در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد:
1- مادر ژنتیکی و صاحب تخمک، مادر قانونی است.
2- زن صاحب رحم( مادر جانشین)، مادر قانونی است.
3- طفل دارای دو مادر قانونی است.
بر هر نظریه ای انتقاداتی وارد است که در اینجا مجال بحث آنها نیست. ولی به طور خلاصه می توان گفت که حالت مادر جانشین مشکلاتی را خصوصاً در مورد اینکه مادر قانونی چه کسی است ایجاد کرده و ملاک مشخص و ثابتی نمی توان به دست داد وعرف هم که مبنای نظر است مبهم است چون هم گروه اول به استناد عرف کودک را ملحق به صاحب تخمک می دانند و هم گروه دوم با استناد به عرف کودک را ملحق به مادر جانشین می دانند و هم گروه سوم با استناد به عرف، کودک را ملحق به هر دو می دانند. و قانون فقط می تواند تعیین کند که چه کسی حق حضانت بچه را دارد ولی نمی تواند بگوید که در واقع چه کسی کودک را ایجاد کرده و در مواقع مادر است. و می توان گفت که هر یک از این زنان نقشی جداگانه در تکون طفل داشته اند و مانعی ندارد که طفل در آن واحد دارای دو رابط مادری باشد. چون این رابطه های در عالم اعتبار است.
گفتار دوم- حالت جانشینی با باروری مصنوعی
در این حالت، مادرجانشین جنین حاصل از ترکیب تخمک خودش با اسپرم پدر حکمی راحمل می نماید. و به این ترتیب هم تخمک مربوط به مادر جانشین است و هم خودش جنین را حمل می کند و در این مورد طفل ملحق به مادر جانشین است و مادر جانشین ، مادر قانونی بچه است.