فایل شاپ

فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینت

فایل شاپ

فروش مقاله،تحقیقات و پروژه های دانشجویی،دانلود مقالات ترجمه شده،پاورپوینت

مقاله بررسی و تحلیل شخصیت افراد جهت آمادگی برای ازدواج

مقاله بررسی و تحلیل شخصیت افراد جهت آمادگی برای ازدواج در 220 صفحه ورد قابل ویرایش
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل doc
حجم فایل 116 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 220
مقاله بررسی و تحلیل شخصیت افراد جهت آمادگی برای ازدواج

فروشنده فایل

کد کاربری 6017

مقاله بررسی و تحلیل شخصیت افراد جهت آمادگی برای ازدواج در 220 صفحه ورد قابل ویرایش


فهرست

عنوان صفحه

مقدمه .....................................................................................................................................................

بخش اول................................................................................................................................................

- مشکلات دوران کودکی .............................................................................................................

- نظریه لورنس کلبرگ دربارة شده............................................................................................

- رشد از نظر اسلام .......................................................................................................................

- مسائل مربوط به قبل از ازدواج.................................................................................................

- حقایق پیرامون عشق و ازدواج.................................................................................................

- عاشق شدن با یک نگاه .............................................................................................................

- عشق دو طرفه .............................................................................................................................

- عشق بعد از ازدواج......................................................................................................................

- دلایل مناسب برای ازدواج.........................................................................................................

- دلایل نامناسب برای ازدواج.......................................................................................................

- مشکلات و موانع ازدواج.............................................................................................................

- نظرات شخصی محقق ...............................................................................................................

- ملاک‌های انتخاب .......................................................................................................................

- چه کسی را به همسری برگزینیم؟ .......................................................................................

- راهنمای گزینش همسر ...........................................................................................................

- دوران نامزدی ...............................................................................................................................

- فایده های دوران نامزدی............................................................................................................

- آفت‌های دوران نامزدی...............................................................................................................

- عشق و ازدواج...............................................................................................................................

- برخورد با واقعیات .......................................................................................................................

- پرورش اعتماد و صداقت............................................................................................................

- سؤال و پاسخ در رابطه با روابط زناشویی .............................................................................

- مواردی از زمینه‌های اختلاف نظر و کشمکش....................................................................

- شیوه سخن گفتن شما...............................................................................................................

- خطرات افراط در عشق .............................................................................................................

- بخش دوم: ....................................................................................................................................

- چرا برخی از روابط سرانجام خوبی ندارند. پنج افسانة مهلک دربارة عشق

- عواقب باور افسانه‌های عشقی ..................................................................................................

- چگونه عاشق می‌شویم. .............................................................................................................

- کشف تصمیماتتان درباره عشق ..............................................................................................

- ترس از صمیمیت........................................................................................................................

- اعتماد به نفس پائین .................................................................................................................

- عاشق شدن به دلائل نادرست..................................................................................................

- عاشق شدن به دلائل درست.....................................................................................................

- شش اشتباه بزرگ که در ابتدای روابط مرتکب می‌شویم. ..............................................

- دوری از فرد نامناسب ................................................................................................................

- ده نوع رابطه که سرانجامی نخواهند داشت. .......................................................................

- نقطعه ضعف‌های مهلک ............................................................................................................

- بمب ساحتی تفاهم ....................................................................................................................

- شش ویژگی‌ که می بایست در همسر آیندة خود بدنبال آن باشید. ...........................

- لیست تفاهم .................................................................................................................................

- تعهد.................................................................................................................................................

- چرا از تعهد دادن می‌ترسیم. ...................................................................................................

- آزمون (1) ضریب هوشی عشقی شما. ...............................................................................

- آزمون (2) آیا از لحاظ روحی و احساسی تهیه هستید؟ ................................................

- بخش سوم: ...................................................................................................................................

- پرسشنامه و سؤالات مربوط به آن...........................................................................................

بخش اول

مشکل پنجم

سربازی

این مشکل و مانع، شامل دختران که اصلاً نمی‌شود. البته شامل عده‌ای از پسرها نمی‌شود کسانی که در دانشسرای تربیت معلم هستند و نیز کسانی که بعد از دروس متوسطه، ‌درس را ادامه می دهند و لازم نیست به سربازی بروند، بلکه پس از اتمام دروس، در قالب تعهدهایی که همراه با انجام شغلشان است- خدمت سربازی را انجام می دهند و هیچ وقفه ای در زندگی شان بوجود نمی‌آید.

البته مسئولین نظام باید قانون سربازی را طوری تنظیم کنند که سربازی به عنوان مانع و مشکل بر سر راه ازدواج نباشد و حقوق و مزایای برای سربازان قرار داده شود که مخارج خود و همسرشان تأمین شود و . . .

راه حل:

1) نامزدی شرعی و قانونی: نامزدی در دوران سربازی، خیلی شیرین و زیباست. دو نامزد در طول این دوران، نامه نگاری دارند و برای همدیگر مطالب امید بخش دو دلگرم کننده می‌نویسند. و در هنگام مرخصی‌های این دوران،‌ با یکدیگر دیدار و ملاقات می کنند.

2) سکونت در منزل والدین زن یا مرد:

اگر ازدواج کرده باشند، زن، در دوران سربازی شوهرش ، در منزل یکی از والدین سکونت داشته باشد (والدین مرد یا زن) که تنها نباشد و مرد بتواند با خیال راحت، خدمتش را به انجام برساند و هر گاه به مرخصی آمد، با هم باشند.

3) کمک پدران و مادران:

در مورد مخارج زن و امور دیگر (همان مطلبی که در بخش «ادامة تحصیلات علمی» گفته شد) قابل انجام است.

مشکل ششم:

(6) وجود برادان و خواهران بزرگتر:

البته این مشکل در بعضی از خانواده‌ها که این مسئله برایشان مهم است وجود دارد. و اگر نه این مشکل و عقیده، به هیچ وجه پایه و اساس شرعی و عقلی ندارد. بر جوانان لازم است که: سنت‌های غلط را بشکنند و خود را بدبخت آداب و رسوم غلط نکند. در اینجا باید توجه کرد که می‌بایست احترام برادر و خواهر بزرگتر کاملاً حفظ شود.

(مظاهری/ جوانان و انتخاب همسر)

مشکل هفتم:

(7) مسکن:

لازم است طرح‌هایی وسیع و فراگیر در سطح کل جامعه اجرا گردد. تا این معضل بزرگ حل شود.

راه حل:

1) سکومت موقت در منزل والدین: در صورت امکان، عروس و داماد برای مدتی در منزل والدین یکی از آنان ساکن شوند تا منزل جداگانه‌ای تهیه کنند. اما باید توجه داشت که: اگر بداند این سکونت، باعث دعوا و نزاع و توهین و تحقیر می‌شود، به هیچ وجه صلاح نیست در آن خانه ساکن شوند یا بمانند.

2) اجاره نشینی:

یک امر رایج و معمول در کل جهان است. جوانان یک منزل ارزان و ساده ای اجاره کنند و مقداری سختی اجاره نشینی را تحمل نمایند تا ان شاء الله خانه‌دار شوند.

مشکل هشتم:

(8) ناتوانی جوانان در ادارة زندگی: در ادامه به آن خواهیم پرداخت

(مظاهری/ جوانان و انتخاب همسر)

نظرات شخصی محقق:

همانطور که گفته شد مشکلات ازدواج دو دسته هستند: (1) حقیقی. (2) ساختگی.

حال به مورد دوم یعنی مشکلات ساختگی می‌پردازیم که البته از جمله مواردی است که من در تحقیقات خود با آن مواجه شدم ممکن است عده‌ای بر این عقیده باشند که ازدواج کردن اسیری است و بهتر است انسان، مجرد زندگی کند، چرا که با مسایل و مشکلاتی که در خانواده‌ها مشاهده می کنیم. به این نتیجه می‌رسیم که «بهتر است مجرد مانده و ازدواج نکنیم.»

و از سویی احتمال دارد کسی بگوید: «ازدواج بهتر است و انسان مجرد صاحب زندگی نمی‌شود، زیرا اغلب افرادی که مجرد زندگی می‌کنند اینگونه دیده‌ایم که دور از زندگی بوده و صاحب خانه امکانات زندگی نشده اند».

ازدواج امر مقدسی است و به خاط تقدسش در اسلام انجام آن مستجب بوده و ثواب دارد. اما اسلام الزامی برای این امر ندارد و آنرا واجب نکرده است.

گاهی اوقات ازدواج نکردن بهتر از این است که فرد بدون آمادگی لازم ازدواج کند و زندگی خود و فرد دیگری را دچار مشکل کند.

عده‌ای به خاطر والدین خود ازدواج نمی‌کنند و یا زمانی که تصمیم به ازدواج می‌گیرند با مشکلاتی مواجه می‌شوند (پدر و مادر با بهانه‌های مختلف مانع از ازدواج فرزند می‌شوند). اکثراً این مسئله در خانواده‌هایی رخ می‌دهد که پدر خانواده فوت شده یا پدر فرد بی مسئو‌لیتی است. و در اینجا یکی از فرزندان خود را موظف می‌کند که تا آخر عمر از خانوادة خود به خصوص مادرش حمایت کند. در ادامه داستانی در این مورد می‌خوانیم.)

داستان محله مربوط به مجله راه زندگی شماره 185 پانزدهم دی ماه 1383 است).

خلاصه داستان:

من کوچکترین فرزند خانواده هفت نفری بودم.

همه فامیل می‌دانستند پدرم بداخلاق ترین مرد روی زمین است. مادرم که در سن سیزده سالگی به زور همسر پدرم شده بود، در طی تمام این سالها حتی حالا که پیر شده ست از پدرم می‌ترسد. خواهر و برادرهایم خیلی زود ازدواج کردند و رفتند و در سن چهارده سالگی من و پدر و مادرم تنها شدیم. همیشه دلم برای مادر می‌سوخت. نمی‌خواستم باور کنم که او تا آخر عمرش باید این وضع را تحمل کند تمام رویاهایم حول محور تصویری می‌گشت که من مادرم را با خودم به سفر برده‌ام، برایش خانه‌ای زیبا خریده‌ام، خوشحالش می‌کنم، او را به خانه خودم می‌برم و نمی‌گذارم ذره‌ای اذیت شود و . . . در طی آن سالها خوب درس می‌خواندم، چون مادر از بچه‌های درسخوان خوشش می‌آمد، کم حرف بودم، تو کارهای خانه مثل یک زن به مادرم کمک می‌کردم، خلاصه هر کاری می‌کردم تا مادر از من خشنود باشد. در دانشگاه رشته وکالت خواندم آنهم چون مادر دوست داشت ولی توانست پز آنرا به دیگران بدهد. تمام وظایف مذهبی ام را به نحو احسن انجام می‌دادم چون این کار شوقی را در چشم مادر می‌آورد که بیشترین ارزش را در زندگی‌ام داشت. توی دانشکده با دختری آشنا شدم، دختر ساده‌ای بود و هرگز رفتار زننده‌ای از او نمی‌دیدم. در مورد او با مادر صحبت کردم اما مادر در حالی که هنوز او را ندیده بود به شدت مخالفت کردن و سرانجام کاری کرد که من دیگر به آن دختر فکر نکنم. بعد از آن به سربازی رفتم و در طی آن مدت مادر برای من به دنبال دختری مناسب می‌گشت. بعد از اتمام سربازی در امتحان کانون وکلا شرکت کردن و قبول شدم و کم کم زندگی‌ام داشت سر و سامان می‌گرفت و معیارهای من در طی این سالها بسیار تغییر کرد و این معیارها با معیارهای مادرم متفاوت بود. اما چطور می‌توانستم این مسئله را به او القاء کنم؟ او عادت کرده بود که من را در هر شرایطی به نحو کامل داشته باشد. هیچ وقت با کوچکترین عقیده و خواست او مخالفت نکرده بودم. اولین پس اندازم را کنار گذاشتم و او را فرستادم مکه. خواهرم و بردادرهایم به او هیچ اهمیتی نمی‌دادند و پدرم مدام به من غر می‌زد که چرا اینقدر به مادرم چسبیده‌ام و به جای آن نمی‌روم سراغ زندگی خودم؟! خلاصه مادر از مکه که برگشت عزمش را جزم کرده می‌برد که هر طور شده برای من دختر مناسبی پیدا کند. مدام مرا به خواستگاری دخترهای کم سن و سال و زیبا برد. اما من که حال تقریباً سی و دو سال سن داشتم، و دلم می‌خواست با دختری ازدواج کنم که بتوانم چند کلمه‌ای با او حرف مشترک داشته باشم مادرم دختری را پسندید اما او اصلاً ‌کسی نبود که من بتوانم سالها با او زندگی سعادتمندی داشته باشم. اما مادرم عاشق چشم‌های رنگی و زیبایی چهرة او شده بود، می‌توانست حسابی به همه پز بدهد که عروسش مهندس می‌شود و چقدر هم زیباست. اینجا بود که برای اولین بار به مادرم نه گفتم، باورش نمی شد، همیشه فکر می‌کرد من در هر شرایطی مطیع او خواهم بود، سکوت می کنم و می‌گویم هر چه شما بگویید. . . . اما حالا موضوع یک عمر زندگی بود، حالا فهمیدم چرا خواهر و برادرهایم به سراغ زندگی خود رفتند. متوجه شدم که هر انسانی باید زندگی مخصوص به خود داشته باشد.)

دلایل پنهان دیگری که وجود داد این است که بعضی از جوان‌ها شرطی‌اند ، یعنی به دلیل اتفاق ناگواری که برای خواهر، برادر یا یکی از فامیل آنها افتاده و ازدواجشان با مشکل رو برو شده، شرطی شده‌اند، یعنی از ازدواج می‌ترسند. همانطور که گفتیم عده‌ای از جوانان از مسوولیت پذیری می‌ترسند و به محض اینکه حرف ازدواج پیش می‌آید، دچار دلشوره می شوند و دست آخر به دلیل عدم آگاهی از معیارهای ازدواج دچار ترسی پنهانی هستند که اقدام به ازدواج نمی‌کنند.

حال راهکاری‌هایی را بیان می‌کنیم: کسانی که شرطی‌اند باید شرطی زدایی کنند و این تفکر غلط را که همه ازدواجها با دشواری‌هایی روبرو هستند، از خود دور سازند. کسانی که دلشوره ازدواج دارند باید بدانند که این دلشوره طبیعی است و پس از اینکه ازدواج کردند خود به خود از بین می‌رود و کسانی که به دلیل عدم آگاهی از چگونگی ازدودج بیمناک‌اند، و باید بدانند که با خواندن کتاب‌های مختلف در این زمینه آنقدر میزان آگاهی شان بالا می‌رود که خود را برای ازدواج آماده می‌بینند.

شاید خیلی‌ها بگویند ازدواج به درد سرش نمی‌ارزد و مجردی هم عالمی دارد . چرا ازدواج کنیم و با اختلاف عقیده هایی که پیدا می‌کنیم روبروی هم قرار بگیریم و نیروی خود را صرف جر و بحث دائمی بکنیم؟

زن و مرد دو نیری متخاصم و رودروی یکدیگر نیستند که بخواهند برضد هم باشند. آنان دو نیروی مکمل برای تولید نسل هستند. پایه‌ریز اساس خانواده و شادی بخش زندگی‌اند. آنها با پیوند با یکدیگر آفریننده حیات موجودی تازه به نام انسان و برآورنده نیاز آینده جهان و هستی‌اند.

پس لزومی ندارد که زن ستیزی یا مرد ستیزی که تفکری است بیمارگونه، (و امروز خیلی عنوان می‌شود) مطرح شود.

ازدواج در سنین بالا( بیش از سی سال) دارای معایب و محاسنی است. محاسن ازدواج در سن بالا این است که فرد در این سن با تجربه‌تر است و تصمیمات او بیشتر از روی عقل و منطق است تا احساس. بنابراین احتمال اینکه اشتباه کند بسیار کم است در این زمان افراد، مسئولیت پذیرتر و فهمیده‌تر هستند در نتیجه بهتر می‌توانند مسائل و مشکلات زندگی را حل و فصل کنند.

معایب ازدواج در سن بالا این است که: هر چه سن افراد بالاتر می‌رود احتمال ریسک آنها در زندگی کاهش پیدا می‌کند همچنین تحرک آنها کم تر می‌شود. زمانی که احتمال ریسک افراد پائین می‌آید انتخاب کردن برای آنها دشوار می‌شود در نتیجه ممکن است بسیار مشکل پسند و کمال‌گرا باشند و توقعات زیادی از همسر آینده خود داشته باشند و چون در این سن اکثراً از نظر مالی و موقعیت‌ شغلی و اجتماعی، در سطح بالای هستند ترجیح می دهند با کسانی که شریط بسیار مطلوبی دارند ازدواج کنند. شاید در ظاهر این طور به نظر برسد که داشتن شرایط بسیار مطلوب، امتیاز خوبی است و ایرادی در آن وجود ندارد اما مشکل زمانی حاصل می‌شود که ما بعد از مدتی متوجه شویم آن شرایط در ظاهر عالی است و برای یک زندگی کافی نیست. مشکل دیگری که ایجاد می‌شود این است که چون فرد کم تحرک می‌شود بنابراین نمی‌تواند همانند زمانی که جوانتر بود آن شور و هیجان اول زندگی را داشته باشد. و این مسئله زمانی حاد می‌شود که فرد با کسی ازدواج کند که نسبت به خودش بسیار جوانتر، است فرد جوانتر از همسرش انتظاراتی دارد و چون او نمی‌تواند این شور و هیجان را برای او به ارمغان بیاورد دچار ناراحتی می‌شود. مسئله دیگر زمانی بوجود می‌آید که فرد در سن بالا ازدواج کرده مثلاً آقایی در سن 50 سالگی ازدواج می‌کند زمانی که او صاحب فرزندی می‌شود تقریباً به اندازه‌ یک نسل با فرزندش اختلاف سنی دارد و در نتیجه وقتی که فرزندش بزرگ می‌شود نمی‌تواند با او ارتباط خوبی برقرار کند. مسئله دیگر این است که کوچکترین اشتباه در ازدواج ممکن است در این سن غیر قابل جبران باشد و فرد دیگر فرصت نکند ازدواج مناسب انجام دهد است. البته مواردی که اشاره شد، مسائلی است که در جامعه امروز ما وجود دارد و اگر نه ممکن است استثنا نیز وجود داشته باشد. ازدواج در سن بالا و مشکلات آن با توجه به اینکه آن فرد زن یا مرد باشد فرق می‌کند. مشکلاتی که در بالا به آن اشاره شد می تواند بین مردها و زن‌ها مشترک باشد. اما مشکلی که برای خانم‌ها بیش ‌تر از آقایان پیش می‌آید این است که هر چه سن خانم‌ها بالاتر می‌رود قدرت باروری آنها رفته رفته کاهش پیدا می‌کند بنابراین ممکن است مثلاً بعد از سن 35 سالکی یک خانم نتواند باردار شود یا بارداری او در این سنین بسیار خطرناک باشد (بارداری در سن بالا امکان ایجاد فرزندان عقب مانده ذهنی را افزایش می‌دهد).

البته مسائل مختلفی وجود دارد که افراد تمایلی به ازدواج ندارند. به عنوان مثال: شکست عشقی یک مرحله از زندگی ممکن است باعث شود تا فرد تصمیم گیرد تا دیگر ازدواج نکند یا در سنین بسیار بالا ازدواج کند. البته این شکست ممکن است به دلایل مختلف بوجود آمده باشد:

از جمله:

1- خیانت طرف مقابل: که در این صورت فرد نسبت به جنس مخالف خود بی‌اعتماد می‌شود.

2- پاسخ منفی طرف مقابل: ممکن است به غرور شخص لطمه وارد شود و دیگر اقدامی نکند.

3- مخالفت بیش از اندازه‌ والدین: فرد نسبت به والدین خود بی اعتماد می‌شود و یا اگر این مخالفت از طرف خانوادة طرف مقابل باشد بعد از مدتی مأیوس شود.

4- اقدام نکردن به موقع: (با مثال توضیح می‌دهیم) فرض کنید آقایی به خانمی علاقمند شود در طی چند ماه یا شاید چند سال سعی در شناخت او و خانواده‌اش می‌کند. خانم از علاقة این فرد نسبت به خودآگاه می‌‌شود، و اما اقدامی از طرف آقا صورت نمی گیرد و خانم از او مأیوس شده و با فرد دیگری ازدواج می‌کند و آن زمان شخص به خود می‌آید و می‌بیند شاید بهترین فرصت زندگی‌اش را از دست داده، فرصتی که شاید دیگر برایش پیش نیاید. و همة این اتفاقات به علت عدم تصمیم‌گیری به موقع است.

البته برعکس این اتفاق نیز امکان دارد: چه بسیار دختر خانم‌هایی که از فرصت خود اسنفاده نکرده و پشت به بخت خود کرده‌اند. و بعدها حسرت خورده‌اند.

متأسفانه این تجربه‌ای است که قیمت بسیارگرانی دارد. نتیجه اخلاقی این است: زمانی که تصمیمی می‌گیریم و می‌دانیم که تصمیم ما درست است حتماً آنرا انجام دهیم. حتی اگر بعدها متوجه شویم که اشتباه می‌کردیم بهتر از این است که یک عمر حسرت بخوریم که جرا از فرصتی که داشتیم استفاده نکردیم. فرصتی که دیگر قابل جبران نیست.

5- گاهی اوقات افراد به علت بیماری یا نقص عضوی که دارند حاضر به ازدواج نیستند.

زمانی که از این افراد علت ازدواج نکردنشان را می‌پرسیم اینگونه پاسخ می‌دهند: نمی‌خواهم فرد دیگری را در گیر مشکلاتم کنم. در صورتی که واقعیت چیز دیگری است. همانطور که در قسمت‌های قبل (دلایل نادرست ازدواج) گفتیم که نباید از روی ترحم ازدواج کرد.

در واقع این افراد دوست ندارند که دیگران از روی ترحم و دلسوزی با آنها ازدواج کنند. این افراد خود را با کار یا تحصیل علم یا هنر مشغول می کنند و اکثراً در این زمینه‌ها انسانهای موفقی هستند. در پاسخ به اینگونه افراد باید گفت: که افراد زیادی هستند که داوطلب ازدواج با آنها هستند. بنابراین باید واقعیت را بپذیرند. اگر اطراف خود را با دقت نگاه کنیم کسانی را خواهیم یافت که با داشتن بیماری یا نقص عضو زندگی خوبی دارند. مثلاً بعد از جنگ تحمیلی افراد بسیاری دچار آسیب جسمانی شدند ( این جانبازان نزد مردم کشور ما قابل احترام و با ارزش هستند) و دختران با ایمانی با این افراد ازدواج کردند. و زندگی شاد و سالمی دارند. توصیه من به افرادی که نقص جسمانی را مانع ازدواجشان می‌دانند، این است که: شما پیشنهاد ازدواج خود را به فرد موردنظر بدهید آنگاه به او اجازه دهید تا در این مورد فکر کند اگر پاسخ او منفی بود شما چیزی از دست نداده‌اید و باز فرصت دارید تا انتخاب کنید و اگر پاسخ مثبت بود برای اینکه مطمئن شوید آیا آن فرد از روی احساسات یا ترحم و دلسوزی پیشنهاد شما را پذیرفته است یا خیر، بهتر است برای چند ماه با او در ارتباط باشید و او را با مشکلات و مسائلی که بیماری یا نقص عضو شما بوجود می‌آورد آشنا کنید تا او بداند در آینده با چه مسائلی روبرو خواهد بود و پس از پایان (مثلاً سه ماه یا بیشتر) نظر قطعی او را بخواهید. البته در طی این مدت نه تنها مشکلات بلکه توانمندی‌های خود را نیز به او نشان دهید و در پایان تصمیم‌گیری را به عهده او بگذارید. در هر صورت هیچ کس نمی‌تواند ضمانت کند که همسرش تا پایان عمر با او خواهد بود. حتی کسانی که از لحاظ جسمی سالم هستند ممکن است بعد از مدتی از هم جدا شوند.

من فکر می کنم حتی کسانی که به بیمار ایدز (HIV) مبتلا هستند با مشورت پزشک خود می‌توانند با کسانی که همین بیماری را دارند ازدواج کنند. زندگی یعنی حرکت، بنابراین نباید هیچ گاه نا امید بود. شاد باشیم و از لحظات خود به بهترین نحوه، استفاده کنیم. اگر از کسی کینه‌ای به دل داریم آن فرد را ببخشم .چون زمانی که ما از کسی نفرت داریم این کینه همچون طناب نامرئی بین ما و آن فرد است بنابراین با گذشت می‌توان این طناب را پاره کرد و آسوده زیست. و راز شاد زیستن در امنیت و آرامش خاطر است.

ملاک‌های انتخاب همسر:

● دلیل نادرست (5)

اجتناب از بزرگ شدن

بسیاری از مردم نه از روی آمادگی جهت قسمت کردن غنای زندگی خود با شخص دیگر ، بلکه از این رو روابطی را آغاز میکنند که می خواهند از آنها حمایت ومواظبت شود .این مردها وزنها سعی میکنند که از بزرگ شدن اجتناب کنند پس بنابراین کسانی رابرای خود انتخاب میکنند که نقش ((بابا)) و(( مامان)) را برای آنها بازی کنند ،این روابط در جهت آموختن ورشد دو طرف نبوده ،بلکه بر مبنای وابستگی است . احتمال اینکه در چنین رابطه ای باشید وجود دارد اگر :

●تفاوت سنی زیادی بین شما وهمسرتان وجود داشته باشد .

●تفاوتهای عمده ای بین موفقیتهای شغلی شما وهمسرتان وجود داشته باشد .

●تفاوت بزرگی بین سطح تجارب زندگی شما وهمسرتان وجود داشته باشد .

●یکی از طرفین برای کمک ونصیحت به دیگری چشم دوخته باشد .

در اینگونه روابط ، شما خود را متقاعد میکنید که عاشق هستید . در حالی که صرفا جایگزینی برای ((مادر)) یا ((پدر ))یافته اید.

البته تمام روابط خوب المان هائی از التیام در دینامیسم خود دارند ودر مواقعی ، زن نقش (( مادر)) را برای شوهر خود ومرد نیز به نقش ((پدر )) را برای همسر خود بازی میکند .گرچه وقتی اکثر اوقات به بازی کردن این نقش ها می پردازید به این معنی است که از رابطه به منظور باقی ماندن در حالتی ((بچه گانه )) و بی مسؤلیت استفاده میکنید .

●دلیل نادرست(6)

احساس گناه :

آیا زندگی عشقیتان را (( احساس گناه )) اداره میکند ؟

جملات زیر را بخوانید وببینید چه تعداد از انها در مورد شما چه در گذشته وچه در حال صدق می کند .

●شما در خانواده مختلفی بزرگ شده اید که احساسات شما به حساب نمی امدند (به عنوان مثال ) والدینی انتقاد گیر وکنترلگر

●شما با این احساس مسؤلیت که دیگران را راضی وخوشحال کنید ،برگ شده اید ( یکی از والدین شما مشکلی داشت واحتیاج به نجات دادن داشت .یک ((والد )) مجرد که تا حد زیادی از لحاظ مهر ومحبت به شما متکی بود .. )

● شما مشکل میتوانید احتیاجات خود رابشناسید وحتی مشکلتر نیز میتوانید از کسانی که دوستشان دارید ، برای براورده کردن نیازهایتان ،تقاضا کنید .

●شما خود را به عنوان فردی احساسی وبخشنده می شناسید واز این موضوع نیز احساس غرور میکنید واز اینکه شما را ((خود خواه )) بنامند ،بسیار رنجیده خاطر میشوید .

● شما از رنجانیدن دیگران می ترسید ونهایت تلاشتان را میکنید تا مطمئن باشید هیچ چیز از چیزهائی که میگویید یا انجام میدهید ، باعث رنجش عزیزانتان نشود .

●شما به مراتب ساده تر میتوانید برای دیگری از پول یا وقت خود مایه بگذارید تا برای خودتان

●وقتی که عزیزان شما از مشکلاتشان حرف می زنند ، احساس بدی پیدا میکنید واحساس میکنید که حتما مجبورید به آنها کمک کنید تا آنکه راه حلی پیدا کنند .

●در موقع بیان نظر یا احساس شخصی خود ، اگر حس کنید که این احساس شما نسبت به ان فرد او را می رنجاند ، از بیان آ“صرفنظر میکنید .

●شما از اینکه از نزدیکان خود پولدارتر ، خوشبخت تر ویا موفق تر شوید ، احساس خوبی ندارید.

اگر با تعداد کمی از این جملات ارتباط برقرار کردید ،احتمالا به همان اندازه اغلب مردم تحت تاثیر ((احساس کناه )) هستید . اگر بیش از چهار جمله از جملات فوق در مورد شما صدق میکند ، احتمالا اجازه میدهید که احساس گناه درانتخابهای عشقی شما دخالت داشته باشد . اگر با اکثر این جملات ارتباط برقرار کردید ، یقینا به دلایل نا درست عاشق می شوید .

وقتی که از روی احساس گناه و نه از روی عشق تصمیم میگیرید که با کسی باشید ، به آنان وبه خود نیز کم فروشی کرده اید .

●دلیل نادرست (7)

پرکردن خلاءهای احساسی وروحی خود :

در زیر دو مشکل اساسی ناشی از خلاء احساسی وروحی را اورده ایم :

1) شما به منظور پر کردن خلاء روحی خود نه به خاطر اینکه فرد مناسبی یافته اید ، به روابط وارد می شوید در نتیجه برای خود وهمسرتان درد ورنج به همراه خواهید اورد .تنها موقعی رهائی خواهیدیافت که در یابید قبل از اینکه آماده رابطه ای سالم بافردی باشید ،میبایست که قلب وروح خود را اغنا کنید . به زبان ساده تر هیچ گاه با شکم خالی به خرید نروید . زیرا که هر غذای نا سالمی را انتخاب خواهید کرد .

2) در روابطی که احیانا نیز می توانند برایتان مناسب باشد وارد می شوید ، اما انتظار دارید که آن روابط خلاء روحیتان را پرکنند در حالیکه خودتان باید خودتان را سرشار می کردید . به کرات از بسیاری از مردم می شنویم که از شریک زندگیشان شکایت دارند و می گویند شریک زندگیشان بهانها احساس کامل بودن نمی دهند واینکه رابطه ، بیش از این ارزش ادامه دادن را ندارد . اگر احساس تهی بودن را می کنید ، هیچ شخصی صرف نظر از اینکه چقدر شما را هم دوست داشته باشد ، قادر نخواهد بود خلاء روحی شما را پر کند در پایان این تحقیق شما میتوانید آزمون ( ایا از لحاظ احساسی و ورحی تهی هستید ) را انجام دهید .

درک و التیام خلاء روحیتان:

●یک دفتر چه گزارش رشد شخصی درست کنید ( این کار به شما فرصتی خواهد داد تا به آگاهی درونی خود ، دسترسی پیدا کنید )

●مدیتیشن کنید ( این کار به زندگیتان ارامش بیشتری خواهد داد )

●با طبیعت وقت بگذرانید ( این کار باعث ارامش و راحتی خیال می شود )

●کتابهائی بخوانید که شما را به فکر کردن وادار کنند .

عاشق شدن به دلایل درست :

تحقق دو شرط اساسی در زندگیتان الزامی است:

1) اینکه احساس کنید از عشق آکنده اید و میخواهیدآنرا با دیگران سهیم شوید وقتی احساس میکنید چیز های خوبی دارید ، برای قسمت کردن آن با دیگری به یک رابطه می آئید ، زیرا چیزی دارید که آن را قسمت کنید . می خواهید به معشوق خود چیزی بدهید نه اینکه چیزی از او بستانید . دیگر داد وستدی در کار نخواهد بود ، به راحتی میدهید ، زیرا که سرشار هستید وقتیکه با غنای درونی خود درتماس باشید به طرزی طبیعی دیگران را بهره مند خواهید ساخت این سر شار بودن یک رابطه است که باعث موفقیت آن میگردد نه (( تهی بودن )) آن .

2) مایلید که با نگاه در آیینه معشوق از خود بیاموزید .

وقتی عاشق می شوید با ایینه ای مواجه اید که در تمام آنچه که صادر می کنید را به سمت خودتان منعکس می کند شما را با ترسها ، ضعف ها ، خود خواهیها، کرختیها ، محدودیتها برنامه ریزی احساسی و غرورتان را در بر میکند و به شما فرصتی میدهد تا به آن قسمتهایی از خود که نمی پسندید ، نگاهی بیاندازید . روابط می تواند بزرگترین منبع درد یا بزرگترین آموزگارتان باشد .

اگر آمادگی شدت و عمق (تجربه آموختنی) را که عشق در اختیارتان قرار می دهد ندارید خواهید دید که در مقابل رابطه تان مقاومت می ورزید واز همسر خود منزجر میشوید از این ایینه به خاطر چیزی که از شما منعکس میکند ، عصبانی می شوید هر چه مقاومت شما در تسلیم شدن ووادادن به همسرتان به عنوان یک هدیه ویک راهنما کمتر باشد ، رشد بیشتری خواهید کرد وساده تر خواهد بود تا کاری کنید که رابطه تان موفق باشد مقع آمادگی رابطه ای ارضاء کننده را خواهید داشت که بتوانید بگوئید ( متعهد می شوم که در حد توانم از این شخص و از این تجربه بیاموزم حتی اگر سخت باشد )

تحقق هر ادراک درباره اشتباهاتی که در گذشته مرتکب شده اید ، دری را بسوی انتخابهای روشن تری در اینده به رویتان می گشاید وشما نه از استیصال بلکه امیدوارانه رویاهایتان را تعقیب خواهید کرد .

شش اشتباه بزرگ که در ابتدای روابط مرتکب می شویم.

1)سئوالات کافی نمی پرسیم.

2)نشانه های هشدار که حاکی از مشکلات بالقوه هستند را نادیده می گیریم.

3)سازشکاری های نا پخته و زود هنگام مرتکب می شویم.

4)تسلیم((کوری شهوانی))می شویم.

5)گول مادیات را می خوریم.

6)تعهد را مقدم بر تفاهم می گذاریم.

اشتباه(1)

سئوالات کافی نمی پرسیم:

بسیاری از ما قبل از شروع یک رابطه حتی به اندازه زمانی که می خواهیمیک جفت کفش بخریم سئوال نمی پرسیم.با این اشتباه،ما فرصت کشف چیزهایی که می تواند راجع به شریک زندگیمان از اهمیت حیاتی بر خوردار بود و در موفقیت یا شکست ازدواجمان سهم سهم بسزائی داشته باشند را از دست می دهیم.

چرا قبل از عاشق شدن سئوالات کافی نمی پرسیم؟

·رمانتیک نیست((عاشق شدن))یک تجربه رمانتیک است:اما((مصاحبه)) یک شخص،نه.سئوال کردن از همسر آینده تان به منظور شناخت او شاید رمانتیک نباشد اما تنها راه هوشمندانه شناخت یک فرد است.اگر واقعاً دوست ندارید که راجع به چیزهایی که((رمانتیک))نیستند صحبت کنیم،بدانید که ((حاملگی ناخواسته و بیماری مراقبتی ((هر پیز))نیز ((رمانتیک))نیستند بیماری ((ایدز))هم که مطمئناً ((رمانتیک ))نیست.

·شما نمی خواهید جوابها را بدانید:زیرا ممکن است جوابهایی که خواهیم شنیدرا دوست نداشته باشیم.نمی خواهیم چیز بدی بشنویم.ممکن است مستأصل باشیم ویا اینکه بخواهیم رابطه تمام نشود و موفق باشد.شما از بحث راجع به چیزی که ممکن است رویایتان را خراب کند اجتناب می کنید .ما چنان به دنبال اینکه چرا باید کسی را دوست داشته باشیم هستیم که وقت کافی برای پرداختند به اینکه چرا نباید او را دوست داشته باشیم پیدا نمی کنیم.با لاخره بعد از مدتها تنهایی،کسی را یافته اید که به شما قول ازدواج داده است. از اینکه مرتباً به این وآن فکر کرده اید ،خسته اید ومی خواهید سرانجامی بگیرید.بنابر این از پرسیدن سئوالاتی که ممکن است این ((رابطه خوب))را خراب کند ،بیزارید.

·ممکن است از اینکه نامزد /همسرتان از شما نیز سئوالاتی بکند ،هراس داشته باشید.می خواهید تا بدین وسیله آنها را از سئوال کردن راجع به خودتان باز دارید،بنابر این شما نیز چیزی از آنها نمی پرسید.این موضوع حقیقت دارد،اگر:

-شما از خود ویا زندگیتان راضی نیستید.

-شما از گذشته فرد شرمسارید و یا با آن کنار نیامده اید.

-از کارهایی که در حال حاضر انجام می دهید ،احساس گناه می کنید.

-شما تصویر ذهنی خوبی از خودتان ندارید.

وقتی از کسی که هستید و یا کسی که بوده اید احساس خوبی ندارید،به طرزی نا خود آگاه از دقیق شدن یا ریز بین شدن به زندگ یهمسر آینده تان خودداری می کنید گویی می گویید((من کاری به کار تو ندارم ،توهم کاری به کار من نداشته باش.))پر واضح است که دو نفر که این بازی را می کنند،رابطه ناسالم و مختل خواهند داشت.

((ندانستن))خوشبختی نمی آورد:

جدا از سه دلیل ذکر شده،حقیقتی که راجع به عشق و تمامی زندگی وجود دارد،این است که:چیزی که از آن آگاهی ندارید به شما صدمه خواهد زد.هر چه اطلاعات شما راجع به کسی بیشتر باشد،بهتر می توانید تصمیم بگیرید آیا برای شما همسر خوبی خواهد بود یا نه هر چه اطلاعات شما راجع به کسی کمتر باشد ،احتمال اینکه عصبانی ویا مأیوس شوید ودلتان بشکند نیز بیشتر خواهد بود.

موضوعاتی که حتماً باید راجع به آنها از همسر آینده خود سئوالاتی بپرسید:

·وضعیت خانوادگی و کیفیت روابط خانوادگی او

· روابط قبلی او ودلایل بهم خوردن آنها

·در سهای آموخته شده از تجارب زندگی او.

·اخلاقیات (اصول و نظام اخلاقی)و ارزش های او.

·نگرش وطرز برخورد او در مواجه با عشق،تعهد و بر قراری ارتباط

·فلسفه روحی و مذهبی او

·اهداف زندگی شخصی و شغلی (حرفه ای)او.

ویژگی (4)*

پختگی و مسئولیت پذیری:

نشانه هایی که دال بر پختگی نامزد / همسرتان است.

برای تامین خود پول کافی در بیاورد.
مکان زندگی خود را تمیز نگه دارد.
خوب تغذیه کند.

مسئولیت پذیری به این معنی است که به آنچه که وعده داده ای عمل کنی. مسئولیت پذیری یک مفهوم یک عمل است. وقتی نامزد / همسری غیر مسئول پیدا می کنید در واقع بچه ای را برای خود یافته اید که فقط بدن و اندامی بزرگسالانه دارد. چنین نامزد / همسری ممکن است دوست داشتنی باشد. حتی ممکن است شنونده و غمخوار خوبی نیز باشد اما یقیقناً آمادگی رابطه ای بزرگسالانه و تمام عیار را ندارد. هر کس استحقاق آن را دارد که دوست داشته شود. اما هر کس آمادگی پذیرش مسئولیت یک رابطه بالغانه را ندارد. یکی از نشانه های پختگی حس احترام نامزد / همسر شما نسبت به احساسات شما، حریم شما، وقت شما، متملکات خودش، محیط زندگیتان، کارکنانش رئیسش، همکارانش و احساسات دیگران است.

سئوالاتی که می توانید در رابطه با پختگی و مسئولیت پذیری بپرسید:

2) آیا معمولاً به موقع به قرار ملاقاتهایتان می رسید؟ یا اینکه معمولآً با تاخیر می رسید؟

2) در چه زمینه هائی بیش از بقیه غیر مسئول هستید؟ پول، سلامتی، برگرداندن تلفن ها و …؟)

3) آیا تا به حال از شغلتان اخراج شده اید؟ آیا تا به حال استعفا داده اید؟ در صورتی که اخراج شده اید، دلائل آن چه بوده اند؟

4) آیا در روابط خود بیشتر در نقش حمایتگر و یا حمایت شونده ظاهر می شوید؟

5) چنانچه از نامزد/ همسر قبلیتان بپرسید که آیا مسئولیت پذیر بوده اید یا خیر، چه خواهد گفت؟ فکر می کنید که مبنای این قضاوت آنان بر چه اساسی است؟

6) آیا فکر می کنید که برای احساسات دیگران، احترام لازم را قائل هستید؟

7) آیا معمولآً وقتی که از دیگران چیزی قرض می گیرید، آن را پس می دهید؟ آیا این کار را به موقع انجام می دهید؟

8) چه احساسی نسبت به زباله ریختن در خیابان دارید؟

توجه: گذشته از پرسیدن سئوالات فوق، به طرز زندگی او نیز دقت کنید، سبک زندگی عملی او هر آنچه را که می بایستی در رابطه با این ویژگی بدانید به شما خواهد گفت.

ویژگی (5)*

اعتماد به نفس بالا:

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که به هنگام انتخاب همسر می کنیم، توجه به این موضع است که چقدر ما را دوست دارد و چه رفتاری با ما دارد، به جای آنکه دقت کنیم که با خودش چه رفتاری دارد.

همسرتان تنها به آن میزان که خودش را دوست دارد می تواند شما را دوست داشته باشد. کسی که اعتماد به نفس پائین است، به منظور رسیدن به احساس خوب عشق
می ورزد، در حالیکه یک شخص با اعتماد به نفس بالا عشق می ورزد، زیرا که احساس خوبی نسبت به خود دارد.

نشانه هایی که حاکی از اعتماد به نفس بالاست.

نامزد / همسرتان به آنچه که هست، افتخار می کند یا خیر؟
همسرتان به خودش آسیب نمی رساند، بلکه در عوض به خوبی از خود مراقبت
می کند. می توانید به غذائی که می خورد، محیطی که در آن زندگی می کند، چگونه از بدن، ماشنی و متعلقات خود مواظبت می کند توجه کنید.
نامزد / همسرتان به دیگران اجازه نمی دهد که با او بد رفتار کنند.
نامزد / همسرتان اعتماد به نفس خود را با عمل کردن اثبات می کند. او در راستای اهدافش، تلاش می کند.

سئوالاتی که می توانید در رابطه با اعتماد به نفس بپرسید؟

1) به چه چیزی بیش از هر چیز دیگر در زندگی خود افتخار می کنید ( توجه داشته باشید که براحتی چیزی برای گفتن پیدا می کند یا خیر.)

2) در گذشته از لحاظ احساسی و روحی چه بدرفتاری هایئی را از جانب دیگران با خود، تحمل کرده اید؟ چرا چنینی رفتارهائی را تحمل کرده اید، آیا باز هم آنها را تحمل خواهید کرد؟

3) چه کارهائی انجام می دهید که نشانگر عشق و توجه شما نسبت به خودتان است (حمام در وان پر از کف و خوشبو، ماشاژ، تعطیلات ویژه).

4)بدترین عادتهایتان در رابطه با سلامتی و زندگی کدامند؟

1) چه میزان مسامحه کاری می کنید؟ اکثر اوقات، همیشه یا بندرت.

6)چه ریسک هائی تا به حال در زندگی خود کرده اید؟ آخرین ریسکی که کرده اید چه بوده است؟ ایا مواردی بوده اند که از ریسک کردن امتناع کرده باشید؟

ویژگی (6)*

نگرش مثبت نسبت به زندگی:

آدمهای مثبت همیشه به پیدا کردن راه حل، تمرکز می کنند. موانع را به فرصتها و سختیها را به درسهائی سازنده بدل می کنند. به توانائیهای خود در بهبود اوضاع و شرایط اعتماد دارند. خوشبین هستند و باور دارند که اوضاع را همیشه می توان بهتر کرد و بواسطه آگاهی و بینش، در شخصیت خود تغییراتی مثبت، بوجود آورد.

سئوالاتی که می توانید در رابطه با نگرش مثبت نسبت به زندگی از نامزد / همسرتان بپرسید؟

1)آیا احساس می کنید که مردم اساساً خوب هستند یا اساساً بد هستند؟

2) هنگامی که به یکباره مشکلات زیادی برایتنان بوجود می آیند، عکس العملتان چیست؟ چه ذهنیاتی به سراغ تان می آید؟ در این مورد مثالی بزنید.

1) مهمترین درس هائی که در زندگی در رابطه با درد و رنج آموخته اید، کدامند؟

2) چنانچه بخواهید فلسفه خود را از زندگی در چند جمله خلاصه کنید، چه خواهید گفت؟ آیا این فلسفه شما از زندگی نسبت به گذشته هنگامی که جوانتر بودید، تغییر کرده است؟

3) چنانچه قرار باشد به بچه هایشتان دلیل اینکه چرا دنیا اینگونه است را توضیح دهید چه خواهید گفت؟

6) آیا باور دارید که شرایط و اوضاع همیشه به بهترین نحو ممکن تمام می شود؟ صرف نظر از اینکه پاسختان مثبت است یا منفی، توضیح دهید که چرا.

تفاهم:*

چه کسی برایتان مناسب است.

آیا آماده عشق هستید؟ سئوالات زیر تعیین می کنند که آیا شما آمادگی یک رابطه صمیمی را دارید یا خیر؟

1)آیا هنوز عاشق نامزد / همسر قبلی خود هستم؟

2) آیا هنوز انزجارو و خشم فوق العاده ای نسبت به نامزد / همسر قبلیم در خود دارم؟

3)آیا غالب از دورن احساس خلاء روحی می کنم؟

4)آیا آنچه هستم را دوست ندارم؟

1) آیا چنین احساس می کنم که چیزهای با ارزش زیادی ندارم که به همسرم ارائه دهم؟

2) آیا اعتیاداتی دارم که هنوز آنها را کنار نگذاشته ام؟

7)آیا احساس تنهایی و استیصال دارم، بطوری که بدون رابطه داشتن احساس بدبختی می کنم؟

8)آیا چنین احساس می کنم که هیچکس نمی خواهد با من رابطه ای داشته باشد؟

9) آیا حس کردن، عواطف و احساساتم برایم غیر ممکن است؟

10) آیا مایل نیستم تا درباره احساساتم با دیگران صحبت کنم؟

چنانچه حتی اگر به یکی از سئوالات فوق پاسخ مثبت دادید. انی امکان وجود دارد که از لحاظ عاطفی و روحی آمادگی داستن رابهط ای صمیمی با هیچ کس را نداشته باشید. بدنی معنی که یا هنوز به قدرکافی از رابطه قبلیتان التیام نیافته اید تا که بتوانید قلب خود را به شخص جدیدی هدیه کنید، یا یانکه چنان اعتماد به نفس تان پائین است که توانائی هرگونه دوست داشتن و عشق ورزیدن را از دست داده اید و یا اینکه از درون چنان احساس خلاء و تهی بودن می کنید که بجز محتاج بودن خودتاشن چیزی ندارید، که به کس دیگری بدهید. چنانچه به سئوالات نه و ده پاسخ مثبت دادید، می بایست قبل از آنکه انتظار داشته باشید کسی با شما رابطه داشته باشد، با احساسات و عواطف خود تمام برقرار کنید. چنانچه به برخی از سئوالات فوق پاسخ مثبت دادید ولی با کسی رابطه دارید، بدون شک از مشلاتی که ناشی از عدم آمادگیتان برای عشق می باشند، پیشاپیش مطلع هستید. ممکن است به وقت بیشتری احتیاج داشته باشید تا که در تنهائی و به دو را نامزد/ همسرتان بتوانید خود را بیابید و آنچه که شما را عملاً از اینکه در دسترس باشید باز داشته را بشناسید و در نهایت بتوانید که التبام پیدا کنید. شما با این کار خود، در حق نامزد / همسرتان منصف نیستید، و با انتظار از او که با موانع و مشکلات شما در رابطه با صمیمت سر و کله بزند، به او اجحاف کرده اید.

برهه هایی در زندگی یکایک ما وجود دارند که در آن آمادگی درگیر بودن با شخص دیگری را داریم و برهه هائی نیز هستند که نیاز داریم و می بایست نیز که تنها باشیم. چنانچه گمان می کنید آمده عشق نیستید. روزه رابطه بگیرید و روی اصلاح رابطه شخصی خودتان، با خود کار کنید. تنها هنگامی که بتوانید این آزمون را مجداً پاسخ گفته و به تمامی سئوالات آن پاسخ منفی دهید، آمادگی عاشق شدن را دارید.


بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه جغرافیایی ابهرورد

این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره­ی اشکانی انجام پذیرفت
دسته بندی معماری
بازدید ها 14
فرمت فایل doc
حجم فایل 23289 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 265
بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه جغرافیایی ابهرورد

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه ی جغرافیایی ابهرورد

فهرست مطالب

شماره

صفحه

چکیده ....................................................................................................................................................

1

مقدمه ......................................................................................................................................................

2

فصل اول، بررسی ویژگی­های ناحیه ابهر و خرم­دره ...........................................................................

7

جغرافیای طبیعی ...................................................................................................................

8

موقعیت جغرافیایی و وسعت ................................................................................................

8

توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرم­دره ........................................................................

8

زمین شناسی .........................................................................................................................

9

هیدروکلیماتولوژی ................................................................................................................

12

بارندگی ................................................................................................................................

12

درجه حرارت .......................................................................................................................

13

رطوبت نسبی ........................................................................................................................

13

باد .........................................................................................................................................

13

تبخیر .....................................................................................................................................

14

منابع آب ...............................................................................................................................

14

وضعیت خاک­ها ....................................................................................................................

15

پوشش گیاهی .......................................................................................................................

15

فصل دوم، نگاهی به تاریخ اشکانی .....................................................................................................

17

مقدمه

18

جغرافیای پارت

27

ساختار حکومت اشکانی

28

فصل سوم، سفال اشکانی

44

سفال اشکانی

45

منطقه­ی غرب ایران

46

منطقه­ی آذربایجان

56

شمال ایران

57

شرق ایران (سیستان)

57

جنوب ایران

58

فصل چهارم، بررسی باستان­شناختی

60

فصل پنجم، گونه­شناسی سفال­های اشکانی منطقه

177

فصل ششم، تجزیه و تحلیل داده­ها

231

فصل هفتم، نقشه­ها و نمودارها

237

فصل هشتم، خلاصه و نتیجه­گیری

261

فهرست منابع

چکیده

حوزه­ ی جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی­اش وضعیتی دارد که شناخت کم و کیف تطورات فرهنگی آن منطقه در دوره­ی اشکانی می­تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال­غرب کشور در دوره­ی اشکانی یاری دهد.

این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره­ی اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزه­ی جغرافیایی ابهرورد (شامل شهرستان­های ابهر و خرم­دره ) در دو فصل انجام پذیرفت و در نتیجه 257 محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، 62 محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعه­ی گونه­شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره­ی اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آنها مشخص گردید در دوره­ی اشکانی استقرارها نسبت به دوره­ی قبل ( هخامنشی) از نظر تعداد افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دوره­ی بعد ( ساسانی) به اندازه­ی دوره­ی اشکانی نیست؛ این نشان­گر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره­ی قبل است، همچنین مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد؛ همچنین به نظر می­رسد فرهنگ مادس منطقه در دوره­ی اشکانی، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ مناطق پیرامونی( بویژه غرب کشور) دارای برخی ویژگی­های بومی- محلی است که آن را از سایر مناطق غرب و شمال­غرب کشور تا حدی متمایز می­کند.

مقدمه

اوضاع و احوال سرزمین ایران در محدوده زمانی حدود پنج قرنی پس از فروپاشی سلوکیان تا برآمدن ساسانیان آنچانکه باید و شاید دانسته شده است در این دوره طغیان و خیزش ناگهانی قوم ایرانی "پرثوه" بر علیه سلوکیان زمینه ساز پدید آمدن حکومتی شد که به تدریج از یک قدرت محلی به حکومتی جهانی تبدیل شد. حکومتی که در دوران اوج و عظمتش به راستی شایسته لقب «امپراتوری» است. امپراتوری ای که گاه به مصداق خاستگاه قومی­اش “پارتیان” و گاه به مناسبت نام جد بنیان گذارانش "اشکانی" نامیده می‌شود.

تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی سرزمین ایران در دوره اشکانی عمداً یا سهواً مورد غفلت واقع شده طوریکه منابع تاریخی ایران اشارات اندکی به این دوره دارند و حتی در شاهنامه فردوسی نیز که به نوعی بیانگر بخش قابل توجهی از تاریخ اساطیری ایران و ایرانیان است تعداد ابیاتی که به تاریخ اشکانی اشاره دارد بسیار ناچیز است و خود حکیم طوس در این خصوص می گوید:

از ایشان به جز نام نشنیده­ام نه در نامه­ی خسروان دیده­ام

بیشترین اطلاعات تاریخی پیرامون اشکانیان برگرفته ازمنابع تاریخی رومیان است که ضمن ثبت و ضبط وقایع و رویدادهای امپراتوری روم آنجاهایی که این رخدادها به نوعی به ایران و ایرانیان مرتبط بوده اشاراتی نیز به تاریخ ایران شده بسیاری از اندیشمندان سکوت منابع ایرانی در خصوص تاریخ اشکانی را ناشی از بی­توجهی عمدی ساسانیان به تاریخ و فرهنگ اشکانی و حتی به رغم برخی تلاش آنها در نابودی آثار اشکانی می­دانند. به این دلیل که گویا ساسانیان اشکانیان را بیگانگانی می­پنداشتند که غاصب حکومت ایران و تاج و تخت شاهنشاهی هخامنشی هستند.

به هر حال صرفنظر از این مباحث که پرداختن به آنها در این مجال نمی­گنجد پژوهشهای باستان­شناسی این امکان را فراهم می­آورد تا فارغ از صحت و سقم مدراک تاریخی با استناد به بقایای ملموس مادی بتوان تصویری واقعی از تحولات و تطورات فرهنگی دوره اشکانی به دست داد.

تا چند دهه پیش کمبود و پراکندگی یافته­های باستان­شناسی دوره اشکانی (به ویژه در سرزمین اصلی ایران) باعث شده بود که اطلاعات باستان­شناختی از فرهنگ اشکانیان بسیار کم و مبهم باشد . خوشبختانه در چند دهه اخیر در نتیجه تلاش باستان­شناسان باعث شده تا تعداد قابل توجهی محوطه­های باستانی مربوط به دوره اشکانیان در یک گستره وسیع جغرافیایی از آن آسیای مرکزی تا سوریه شناسایی و مطالعه شوند و از این رهگذر امکان آن فراهم آید تا با استناد به جدیدترین یافته‌های علمی بتوان تصویری صحیح تر از فرهنگ و تمدن ایران در دوره اشکانی به دست داد. در این بین آنچه بسیار ضروری می نماید داشتن تصویری کلی از پراکندگی سکونتگاهها و الگوهای استقراری دوره اشکانی در گستره فلات ایران است تا از این طریق بتوان ضمن شناخت و درک صحیح­تر وضعیت کلی مناطق و نواحی و مراکز مهم ایران در دوره اشکانی به انتخاب گزینش و معرفی نقاط و اماکنی پرداخت که باستان­شناسان بتوانند با شیوه­های خاص مطالعاتی خویش (گمانه زنی، لایه نگاری ، کاوش) از آن مکان ها اطلاعاتی فراهم آورند که به توسعه و تکمیل دانسته­های ما در مورد اشکانیان بینجامد.

در همین راستا در دهه­های اخیر باستان­شناسان ایرانی و خارجی فعالیت­های قابل توجهی انجام داده‌اند اما در بسیاری از مناطق ایران از جمله منطقه مورد نظر این پژوهش ، مطالعات جدی انجام نگرفته است.

دشت میان کوهی ابهر در استان زنجان به عنوان گذرگاه و معبر طبیعی بین فلات مرکزی و شمال­غرب ایران با ویژگی‌ها و قابلیت­های خاص اقلیمی­اش پتانسیل لازم جهت استقرار جوامع انسانی را دارا می باشد. لیکن به دلیل فقدان یا کمبود مطالعات و پژوهشهای دقیق باستان­شناختی وضعیت کلی این منطقه در دوران تاریخی به ویژه اشکانی چندان روشن نیست این در حالیست که در مناطق مجاور آن (آذربایجان،‌کرمانشاه‌، همدان) آثار فراوانی از دوره اشکانی شناسایی شده و به همین دلیل می­توان گفت منطقه مورد نظر این پژوهش همچون حلقه مفقوده­ای است که مطالعه آن می تواند ما را درک و شناسایی بهتر شمال­غرب ایران و عصر اشکانی و نیز کم و کیف ارتباطات احتمالی این منطقه با سایر مناطق ایران در آن دوره یاری دهد.

سئوالات اصلی این پژوهش عبارتند از :

1- آیا فرهنگ مادی منطقه جغرافیایی ابهررود در دوره اشکانی به ویژه با تأکید بر گونه­شناسی سفال منطقه - ویژگیهای بومی ومحلی دارد یا اینکه، این حوزه جغرافیایی بخشی از گستره فرهنگی مناطق پیرامونی می­باشد؟

2- آیا الگوی استقراری دوره اشکانی حوزه جغرافیایی ابهررود با سایر مناطق استان تفاوت دارد؟

3- آیا در منطقه ابهررود می توان شواهدی از مراکز استقراری مهم دوره اشکانی –شهر، مرکز نظامی و نظایر آن- بدست آورد؟

4- آیا موقعیت جغرافیایی منطقه ابهررود تأثیر عمده‌ای در ماهیت استقرارهای اشکانی داشته است؟

سابقه تحقیق:

این پژوهش در قالب بررسی سیستماتیک میدانی برای نخستین بار پیشنهاد می­گردد و معدود کارهای انجام شده به شرح زیر می­باشد:

- برخی بررسی­های پراکنده که نتایج آنها منتشر نشده است.

- اطلاعات خاصی که در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور موجود است قابل استناد خواهد بود.

- برخی مطالعات باستان­شناختی موردی نظیر کاوش و لایه نگاری که در سال های اخیر توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام گرفته است.

هدف تحقیق :

این پژوهش با استناد به داده­های حاصل از یک بررسی سیستماتیک باستان شناختی درجستجوی یافتن پاسخی منطقی و دقیق به سؤالاتی است که درخصوص اوضاع منطقه مورد نظر برای باستان­شناسان مطرح است تا از این راه بتوان به اهدافی چون شناخت دقیق الگوهای استقراری آن دوره شناسایی مراکز عمده استقراری، شناسایی مسیرهای ارتباطی منطقه، شناسایی منابع طبیعی موجود و ارتباط آنها بامحوطه­های باستانی برآورد احتمالی و مطالعه‌ی پراکنش جمعیت منطقه، تعیین نوع و وضعیت استقرارها (کوچرو یا یکجانشین)، تبیین کرونولوژی منطقه در دوران تاریخی (مخصوصاً در دوره پارتی)، تأثیر اقلیم بر فرهنگ و محلی و ... دست یافت. بدیهی است پاسخگویی دقیق به سؤالات فوق صرفاً براساس نتایج حاصله از یک بررسی باستان­شناختی میسر نخواهد بود معهذا این پژوهش سعی دارد حتی­المقدور ضمن تلاش برای پاسخگویی به سوالات فوق مشخصاً مکان­ها و محوطه­هایی را معرفی نماید که درصورت مطالعه دقیق آنها از طریق کاوش و لایه­نگاری و گمانه زنی، اطلاعات لازم جهت پاسخگویی به سوالات فوق­الذکر فراهم آید.

قاعدتاً یکی از اهداف اولیه این پژوهش مطالعه‌ی فرهنگ سفالگری دوره اشکانی منطقه می­باشد که ما را در دستیابی به اهداف بیان شده درطرح رهنمون خواهد ساخت.

روش کار و تحقیق :

تا چندی پیش در باستان شناسی بررسی بیشتر به منظور شناسایی و انتخاب محوطه­هایی جهت انجام کاوش به کار می­رفت ولی امروزه به عنوان یک شیوه مستقل مطالعاتی درپژوهشهای باستان­شناسی کاربری فراوان دارد و به این ترتیب بخش عمده­ای از خلاء موجود در پژوهشها و مطالعات باستان­شناسی پر می‌شود.

بررسی باستان شناسی چون معمولاً هزینه کمتری دارد و نیز هیچگونه نقش تخریبی ندارد (برخلاف کاوش) یکی از ساده­ترین و عملی­ترین و درعین حال کارآمدترین شیوه­های کسب اطلاع از تحولات فرهنگی جوامع باستانی و تاریخی است؛ در این شیوه مطالعاتی در کنار شناسایی محوطه­ها می­توان کمابیش به اهدافی چون درک چگونگی توزیع فعالیت­های انسانی، تعیین کم و کیف ارتباط بین انسان و محیط و به تبع آن منابع زیست محیطی و طبیعی و ... دست یافت.

بررسی باستان­شناسی را می­توان از نظر محدوده جغرافیایی پژوهش به دو گروه تقسیم کرد: گروه اول بررسیهای ناحیه­ای و منطقه­ای[1] هستند که درآن یک محدوده جغرافیایی بررسی می­شود و گروه دوم بررسیهای تک مکانی[2] هستند که درآن یک محوطه خاص انتخاب و به طور دقیق و جزیی مورد بررسی قرار می­گیرد. از سوی دیگر در اتخاذ استراتژی پژوهشی، بررسی­های باستان­شناسی ممکن است به صورت ژرفانگر[3] و یا پهنانگر[4] طراحی شدند. علاوه براین اتخاذ شیوه­ای سیستماتیک و یا عمومی از دیگر راههای انجام بررسیهای باستان­شناسی است.

شیوه­ای که در باستان­شناسی ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، دراین روش باستان­شناسی به معرفی مکان­های باستانی و ارائه گاهنگاری پیشنهادی، مشخص کردن کم و کیف آثار و تعیین و ثبت موقعیت آثار برروی نقشه می­پردازد و سپس بر اساس این داده­ها به تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله می­پردازد؛ و از این راه به تلاش برای سازماندهی اطلاعات و تعیین خط مشی پژوهش درمراحل آینده بپردازد.

این پژوهش نیز یک بررسی منطقه­ای پهنانگر است که با اتخاذ شیوه عمومی انجام می­پذیرد. این تحقیق در چهار مرحله انجام خواهد شد 1. مطالعات کتابخانه­ای و شناسایی جامع منابع و مستندات و نیز استفاده از نتایج بررسی­ها و کاوش­های باستان شناسی و مطالعات پیشین 2. مطالعات میدانی شامل بررسی باستان­شناسی در منطقه مورد نظر خواهد بود 3. طبقه­بندی اطلاعات حاصله و تجزیه و تحلیل آن­ها با استفاده از روش­های علمی رایج در پژوهش­های باستان شناختی 4. جمع­بندی، نتیجه­گیری و تدوین و تألیف پایان­نامه.

ب- روش گرد­آوری اطلاعات : (میدانی – کتابخانه ای و غیره)

اطلاعات موردنیاز از طریق فیش برداری از اسناد و متون علمی و استنادات مورخین یونانی و رومی و اسلامی، بررسی­های باستان شناسی و نمونه­گیری از مواد فرهنگی بدست آمده درجریانات مطالعات میدانی، دراین تحقیق برای سامان دهی داده­ها و مواد گردآوری شده و سهولت ارجاع آن­ها، بااستفاده از GPS محوطه­های مطالعه شده شماره­گذاری و به دقت برروی نقشه پیاده خواهند شد.

ابزار گردآوری اطلاعات :

ابزار گردآوری اطلاعات درمطالعات کتابخانه­ای شامل فیش­بردای و عکس­برداری و تهیه نسخه طرح­ها و تصاویر موجود در منابع تاریخی و گزارش­ها و مقالات علمی مربوط به موضوع می­باشد و درمطالعه میدانی مشخصات مواد فرهنگی گردآوری شده به ویژه نمونه سفال­ها درکارت­های مخصوص ثبت و ضبط شده و نهایتاً اطلاعات کلی نمونه­های جمع آوری شده درجداول و نمودارها ترسیم ثبت خواهند شد.

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :

از آنجائیکه هدف اصلی تحقیق، تببین وضعیت اجتماعی و فرهنگی منطقه در دوره اشکانی با شناسایی محوطه­های باستانی آن دوره است و مهمترین دستاوردی مادی بررسی باستان شناختی «سفال» است؛ برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آماری «تحلیل رود واحد تحلیل «خوشه» است، یعنی به جای تکه­های سفال، گروهی از آن­ها که به گونه­ای با یکدیگر نسبت دارند، مورد بررسی قرار می­گیرد. این روش در جمع­بندی­های زیستگاهی و تعیین مرزهای فرهنگی بین منطقه­ای و همخوانی گاهنگاری مکان­های باستانی با یکدیگر از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. دراین تجزیه و تحلیل داده­های سفالی بدست آمده از محوطه­های باستانی که پیشتر مطالعه و شناسایی شده­اند به عنوان شاخص انتخاب و داده­های بدست آمده از محوطه­های حوزه جغرافیایی ابهررود با آنها سنجیده خواهد شد.


فصـــل اول

بررسی ویژگی های جغرافیایی

ناحیه ابهر و خرم دره

جغرافیای طبیعی:

به منظور دستیابی به شناختی جامع از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر مکان لازم است بستر و شرایط جغرافیایی حاکم بر آن مورد توجه قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف ابتدا عوامل اکولوژیکی منطقه خرم دره و پتانسیل های بالقوه مورد بحث قرار می گیرند.

موقعیت جغرافیایی و وسعت:

شهرستان خرم دره به عنوان یکی از شهرستان های پر رونق از لحاظ کشاورزی و صنعتی استان زنجان حدود 410 کیلومتر مربع وسعت داشته است و در جنوب شرقی استان واقع و مرکز آن شهرستان خرم دره است.

محدوده این شهرستان از شمال به ابهر، از شرق به طارم، از جنوب و غرب به شهرستان ابهر و خدابنده ختم می شود. این شهرستان از لحاظ مختصات جغرافیایی بین ΄35 ˚48 تا ́56 ˚48 طول شرقی و ΄15 ˚36 تا ΄30 ˚36 عرض شمالی واقع شده است. شهر خرمدره به عنوان مرکز این شهرستان و در فاصله 90 کیلومتری مرکز استان واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 1570 متر است. از لحاظ تقسیمات سیاسی این شهرستان به علت اینکه چند سالی بیش نیست که تبدیل به شهرستان شده است هنوز حدود دقیق توابع آن مشخص نیست در حالی که دارای یک بخش مرکزی( خرمدره) و دو دهستان است. دهستان قلعه حسینیه به مرکزیت روستای قلعه حسینیه، دهستان الوند به مرکزیت روستای الوند.

این شهرستان مجموعاًً دارای 29 آبادی است که 18 آبادی آن دارای سکنه و 11 آبادی آن خالی از سکنه هستند.

توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرمدره:

شهرستان های ابهر و خرمدره منطقه ای کوهستانی که کوه های آن به دو صورت رشته ی موازی به دنبال کوه های زنجان از قافلان کوه محل عبور رودخانه قزل ارون با جهت شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است و تا دشت قزوین( تاکستان) ادامه دارد. ارتفاعات شهرستان خرمدره که از شمال با رشته کوه البرز و از جنوب و جنوب غربی با رشته کوه زاگرس هم جوار است، با دریافت برف و باران فراوان و ایجاد شاخه های متعدد ابهر رود که رسوبات فراوانی را در دره ته نشین می کند، زمین های حاصل خیزی برای کشاورزی ایجاد می شود. پوشش گیاهی ارتفاعات و دامنه، زندگی شبانی را شکل می دهد. حاصل این امر ایجاد مراکز تجمع انسانی و اقتصادی از قبیل سلطانیه، صایین قلعه، هیدج، خرمدره و ابهر و روستاهای متعدد می باشد( جغرافیای استان زنجان، 1375، 16).

با بررسی نقشه های توپوگرافی و منحنی های میزان و مشاهده در روی زمین ملاحظه می گردد که شمال و جنوب حوضه ابهر رود به صورت ارتفاعات و قله ها جزء واحد کوهستان محسوب می شوند.

واحد کوهستان در شمال حوزه شامل: کوه های قیالاغلی، سندان داغ، خراسان لو، کوه بلاغ و الوند داغ است که امتداد آ نها شمال غرب – جنوب شرق می باشند. مرتفع ترین نقطه حوزه در شمال حوزه و در کوه های سندان داغ با ارتفاع 2975 متر از سطح دریا و اقع شده است. این کوه­ها با شیب زیاد به سمت جنوب ممتدد شده و به پای کوه ختم می شوند که در آنجا زمین شیب کمتری را به خود می­گیرد.

واحد کوهستان در جنوب حوزه شامل: کوه های گنگ دره، کوه رستم، قره داغ، کوه قواد و کوه اوج قاشق است که نسبت به کوه های شمالی دارای ارتفاع کمتری هستند. و امتداد آنها هم اگر چه شمال غرب- جنوب جنوب شرقی است ولی مثل شمال حوزه از نظم زیادی برخوردار نیستند.

در این واحد از آن جا که شیب زیاد هرگز اجازه کشاورزی را نمی دهد به عنوان مراتع و چراگاه دام توسط مردم محل مورد استفاده قرار می گیرند( بیگلر 1378، 72- 74).

زمین شناسی:

منطقه خرمدره و بطور کلی حوضه آبخیز ابهر رود که دشت هموار نسبتاً وسیعی را تشکیل می دهد ( دشت میان کوهی) در حقیقت یک چاله تکتونیکی و فروافتادگی است که از شمال غرب و جنوب شرق امتداد پیدا کرده و حاصل عملکرد تکتونیک در گذشته است و لذا منشاء تشکیل آن نیروهای درونی زمین در ادوار مختلف زمین­شناسی است و در طول سالیان متمادی عوامل دینامیک بیرونی شکل آن را به مقدار محدودتری در مقایسه با عوامل تکتونیک تغییر داده­اند. می توان گفت که در مسیر حرکت رود این حوضه و زمین­های هموار مجاور آن و کوه های اطراف آن زمین فروافتادگی یا بالارفتگی پیداکرده و به صورت هورست و گرابن درآمده است.

از نظر چینه شناسی کوه های ابهر و خرمدره ارتباط نزدیکی با کوه های البرز دارد که در تمامی سری­ها از پایوزویک تا دوران چهارم مشاهده می شود. از نظر تقسیمات ساختاری دشت ابهر بر طبق تقسیم بندی واحد های ساختمانی رسوبی ایران در زون البرز- آذربایجان واقع شده است. با توجه به وسعت این زون آن را به نواحی کوچکتری تقسیم نموده اند که محدوده مطالعاتی عمدتاً در قسمت البرز غربی واقع گردیده است. بررسی تاریخچه زمین شناسی نشان می دهد که در طی دوران سنوزوئیک این زون به شدت تحت تاثیر فازهای کوهزایی آلپی قرار داشته است و فعالیت های آتشفشانی آئوسن( سازند کرج) در تمام طول آن دیده می شود. بطوریکه با پیشروی به سمت غرب به شدت این فعالیت ها افزوده می شود. طی الیگوسن آغازین، فعالیت های به صورت توده های نفوذی متعدد و با ترکیبات متنوع در اکثر زون دیده می شود که می توان به اطراف تاکستان، ابهر و هیدج اشاره کرد. پس از این زمان گسترده حوضه آبریز مورد مطالعه اثری از فعالیت ماگماتیسم دیده نمی شود.

نقشه زمین شناسی دشت ابهر( نقشه شماره ) رخنون های ارتفاعات حاشیه­ای دشت ابهر تنوعی از سنگ­های بسیار قدیمی تا عصر حاضر را نشان می دهد. در این بخش طبقه بندی این تشکیلات را می توان بصورت خلاصه چنین بیان نمود:

تشکیلات پر کمبرین قدیمی ترین تشکیلاتی که در منطقه دیده می شود این تشکیلات شامل فلییت ها و میکاشیت هایی که در جنوب الگزیر مشاهده می گردند. سپس تشکیلات کهر که عبارت از یک سری شیست های سنگ لوحی سبز رنگ و شفاف وجود دارند که در جنوب میکا شیت ها دیده می شوند و به ترتیب گرانیت های دوران جوانتر ین تشکیلات پرکامبرین و روی تشکیلات بایندر شامل سنگ ماسه های ارغوانی و شیستهای سیلتی به ضخامت حدود 150 متر و روی آنها تشکیلات سلطانیه شامل دولومیت های روشن که بطور هم شیب روی تشکیلات بایندر قرار دارد. این رخنون در جنوب ابر مشاهده می شود که بوسیله گسل های متعدد از یکدیگر جدا شده اند.

روی تشکیلات سلطانیه تشکیلات باورتکه تناوبی از شیست های الوان برنگ ارغوانی – سبز قهوه ای می باشد روی این تشکیلات را جزوه سری های پایین کامبرین نیز حساب می آورند.

دوران اول:

کامبرین در این دوره ماسه سنگ های به نم تشکیلات لالون دیده می شود که در قسمت فوقانی خود از کوارتزیت به نام تاپ کوارتزین دارند.

روی این طبقات میلاکه از دولومیت های تیره رنگ هستند بطور هم شیب قرار دارند. دنین- یرمین از کوارتزیت ها و ماسه سنگ های ارغوانی که ضخامت هی حدود 120 متر دارند و به نام تشکیلات درود نامیده می شوند تشکیل شده که روی این تشکیلات روته از آهک های منطبق فرسایش یافته برنگ های قرمز و خاکستری تیره که حاوی براکیوپود­ها و ساقه های آهکی خاردارن است قرار گرفته­اند. این تشکیلات نیز وسعت چندانی ندارند.

دوران دوم:

تشکیلات ژوراسیک زیرین به نام تشکیلات از شیست­های سبز زیتونی و ماسه سنگ های قهوه ای تشکیل شده و روی آن را تشکیلات لار قرار دارد که شامل یک طبقه ضخیم و کمرنگ از آهک های آمونیت دار فشرده است.

تشکیلات ژوراسیک در جنوب و جنوب غربی ابهر بین ابهر و سلطانیه دیده می شود.

ائوسن :

سکانس سنگ های پالئوژن با رسوبات تخریبی قرمز رنگ شروع می شود و در حوالی ابهر به کنگلومرا های دانه درشت ختم می شوند که به نام تشکیلات فجن نامیده می شود. تشکیلات فجن بطور هم شیب بوسیله آهک­هایی با ضخامت 150 متر پوشیده می شود. این آهک ها زرد رنگ لایه لایه هستند که به نام تشکیلات زیارت نامیده می شود.

روی این تشکیلات سنگ های آذرین بصورت کمربند وسیعی مخصوصاً در جنوب و جنوب شرقی سلطانیه تا ابهر رود قرار دارند. این سکانس و مکانیک را می توان با تشکیلات کرج مطابقت داد.

تشکیلات شامل توف های سبز رنگ ، سبز رنگ آبی و زرد که روی آنها آگلومرا و کوله های ضخیم برش پوشیده شده و عموما دانه درشت می باشند ریولیت در این تشکیلات بخصوص در نزدیکی صایئن قلعه فراوان دیده می شود.

در منطقه شمال شرقی ابهر تشکیلات کرج حاوی توف ها و شیست ها سبز رنگ خاکستری و آگلومرا دیده می شود. در شمال غربی ابهر تشکیلات آذرین درونی از جنس گرانودیوریت که مربوط به دوران سوم است دیده می شود که تشابهی از نظر زمانی با گرانیت دوران ندارد و همراه کوله های آندزیت و همچنین ماسه سنگ می باشند.

در حقیقت می توان گفت که قسمت شمال شرقی و شمال غربی منطقه اکثراً سنگ های آذرین دوران سوم با گسترش وسیعی پوشانیده اند ولی بعلت غیر قابل نفوذ بودن آنها نقشی در تغذیه آبهای زیر زمینی ندارند.

زمین شناسی دشت:

در منطقه خرمدره سه نوع آبرفت وجود دارد که بترتیب آبرفت های قدیمی و میانی و جدید نامیده می شودند. 70 درصد آبرفت های جنوب دشت از فرسایش آدزیت- گرانیت- شیست و ماسه سنگ هستند و بقیه آهکی هستند.

آبرفت های های قدیمی دانه درشت، فشرده و همراه با رس فراوان و قابلیت نفوذ خیلی کم می باشند که در قسمت شمالی جلگه و پای دامنه های ارتفاعات شمالی گسترش دارند.

آبرفتهای میانی روی آبرفت های قدیمی قرار دارند تقریبا دانه درشت بوده و قابلیت نفوذ کمی دارند. آبرفت های جدیدتر که اکثراً زمین های زراعتی را تشکیل می دهند دانه ریز بوده و از شن و ماسه و کمی رس تشکیل شده اند. قابلیت نفوذ آنها خوب بوده و اغلب آبرفت های رودخانه ای می باشند که بوسیله رودخانه ابهر رود انباشته شده اند.

در منتهی الیه شمال غرب منطقه یک سری تراس های آبرفتی وجود دارد که جاده ابهر – زنجان را در چند نقطه قطع نموده است.

هیدروکلیماتولوژی

کمیت های اقلیمی نقش بسزایی در مطالعات هیدرولوژی منطقه ایفا می کنند. در ناحیه مورد نظر همانند سایر نقاط سرزمین ایران عواملی که آب و هوای آن را کنترل می کنند شامل عوامل محلی و بیرونی می باشند.

عوامل محلی در محل موجودند و از سالی به سال دیگر تغییر نمی کنند مثل زاویه تابش خورشید، ارتفاع محل و ... .

عوامل بیرونی عواملی هستند که در مقیاس بزرگتری در قالب سیستم های جوی اقلیم منطقه را تحت تاثیر قرار می دهند. عوامل بیرونی ذاتی نیستند و فراوانی وقوع آنها نیز همیشه ثابت نیست و ورود آنها تابع سیستمهای آورنده آنهاست، ممکن است یک سال زیاد باشد و سالی اصلا نباشد. باران، درجه حرارت، رطوبت نسبی ، باد، تبخیر و تعرق از جمله این کمیت های است که بطور اجمالی در ادامه به آن اشاره می گردد.

بارندگی:

به علت برودت هوا در اواخر پاییز و زمستان که به چندین درجه سانتی گراد زیر صفر می رسد بارش منطقه در این موقع به صورت برف تظاهر پیدا می کند و در مواقع دیگر به صورت باران مشاهده می شود. در یک لحظه در کوه ها به علت ارتفاع زیاد دمای کم بارش به صورت برف و در دشت به علت ارتفاع کم و دمای نسبتا زیاد به صورت باران جلوه می کند.

در دشت خرمدره 9 ایستگاه باران سنج وجود دارد که 7 مورد باران سنجهای ذخیره ای و 2 مورد باران سنج معمولی هستند. که متوسط بارندگی در دشت با توجه به رابطه گرادیان بارندگی در ارتفاعات مختلف در دشت 173 میلمتر و در ارتفاعات مشرف 300 میلیمتر است. بیشترین بارش ماهانه منطقه در اسفندماه به میزان 4/49 میلیمتر و کمترین بارش در مرداد و شهریور ماه برابر 9/1 میلیمتر است.

درجه حرارت:

دمای منطقه مورد نظر در طول 15 سال آماری از 3/10 درجه سانتیگراد تا 5/13 درجه سانتیگراد، میانگین سالانه خود متغیر بوده است. میانگین حداکثر دمای ماهانه مربوط به تیرماه است که برابر 2/31 درجه سانتیگراد است. میانگین حداقل دمای ماهانه مربوط به بهمن و برابر 1/6- درجه سانتیگراد می باشد. میانگین دمای سالانه برابر5/11 درجه سانتیگراد است( بیگلر 1378، 21).

دمای متوسط سالیانه دشت ابهر و خرمدره 8/9 درجه سانتیگراد و تغییرات آن 7/4- درجه سانتیگراد تا 37 درجه سانییگراد در نوسان بوده است. تغییرات دمایی در فصول مختلف در این دشت زیاد است. افزایش دما در این دشت از بهمن تا دی ماه که به حداقل خود برسد ادامه می یابد. بیشترین روزهای یخبندان به ماه­های دی و بهمن تعلق دارد( 25 روز در ماه).

رطوبت نسبی:

در طبیعت هوای خشک وجود ندارد . حتی در هوای ظاهراً خشک بیابانها مقداری رطوبت موجود است. رطوبت هوا در بهترین شرایط حدود 4 درصد از ترکیب جو را اشغال می کند. رطوبت موجود در هوا به صورت های جامد، مایع و یا گاز تجلی می کند، ولی حالت غالب رطوبت در جو به صورت بخار آب است( علیجانی 1373، 199).

بر اساس محاسبات ایستگاه هوا شناسی خرمدره کمترین نم نسبی در شهریور ماه و بیشترین آن در دی ماه بوده است. از آنجا که میزان نم نسبی با دمای هوا رابطه دارد می توان گفت که در دی ماه به علت پایین بودن دمای پایین اشباع می شود میزان نم نسبی بیشتر از ماه های دیگر است. با این وجود متوسط رطوبت نسبی سالیانه دشت ابهر- خرمدره 46% است که حداکثر مقدار رطوبت نسبی مربوط به دی ماه با 6/60 و حداقل آن مربوط به مرداد با 31% است.

باد:

به دلیل تاثیر باد برمیزان تبخیر و تعرق که سبب افزایش آن می گردد ارزیابی و اندازگیری سرعت و جهت باد در مطالعات هیدرولوژیک نقش مهمی را ایفا می کند.

در محدوده حوضه آبریز حوضه دشت ابهر رود از تجزیه و تحلیل اطلاعات و آمار ایستگاه سینوپتیک مشاهده می شود که بیشترین باد از جهت شمال غربی، جنوب شرقی با سرعت بین 1 تا 3 متر بر ثانیه می وزد.

تبخیر:

تبخیر فرایند تبدیل مایع به بخار است که از سطوح آب خاک یا به صورت تعرق از سطح گیاهان صورت می­گیرد. اگرچه اندازه گیری تبخیر واقعی مشکل است ولی به لحاظ اهمیت داده آن به این عمل صورت می­گیرد. در حوضه آبریز ابهررود به علت وزش باد های محلی به نام بادمه و شره( راز) و کمبود رطوبت نسبی هوا در فصل گرما و تابش عمودی خورشید در این فصل که منجر به افزایش نسبتاً شدید دما می شود و همچنین به علت وجود پوشش گیاهی نسبتاً متراکم تبخیر تقریباً زیاد است.

میزان متوسط تبخیر از ایستگاه تبخیر سنجی خرمدره بین 1600 تا 1700 میلمتر اندازه گیری شده است که با توجه به اعمال ضریب اصلاحی تشتک تبخیر( K= 65) میانگین تبخیر و تعرق پتانسیل بین 1050 ت 1100 میلیمتر در سال می باشد

از نظر طبقه بندی اقلیمی بر طبق طبقه بندی دومارتن جز اقلیمی خشک و طبق طبقه بندی آمبرژه از اقلیمی خشک و سرد برخوردار است.

منابع آب:

رودها را براساس مقدار و مداومت جریان آب آن در طول سال به رودخنه های دایمی و فصلی و موقتی طبقه­بندی می کنند و بر اساس هر تعریف، رود های دائمی در تمام سال و یا حداقل 90% از ایام سال دارای آب باشند( جداری عیوضی 1383، 99).

منطقه مورد مطالعه، حوضه ابخیز ابهررود را تشکیل می دهد که از دو شاخه بزرگ و دایمی و فصلی تشکیل شده است. با توجه به نقشه های زمین شبکه های آبهای حوضه فصلی ابهر رود پیداست که بعضی از زیر حوضه های آن در تمام سال آب دارند و دائمی می باشند ولی این آبها در فصل گرما در آبیاری محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند و پیش از رسیدن به خط القعر در ساخه های فصلی بهره برداری می گردد و این عواملی است که در اواخر بهار و تابستان موجب خشکی بستر رود اصلی می شود. در فصول سرد که بارش بیشتر و تبخیر و استعمال آب در کشاورزی در آن بسیار بسیار ناچز است، آب این شاخه پس از الحاق به شاخه اصلی ابهررود در خرمدره به سمت تاکستان حرکت کرده و در نهایت به دریاچه نمک می ریزد( بیگلر 1378، 52).

در جدول شماره ( ؟) و نمودار(؟-) آمار ایستگاه هیدرومتری واقع در قروه را در مورد آبدهی سالانه رودخانه ابهررود را ارائه می دهد. حجم سالانه رودخانه ابهررود در طول سالهای 34-79 تا 2/13 میلیون متر مربع در سال در نوسان بوده است. متوسط آبدهی سالانه رودخانه در طول دوره آماری مذکوز 13/ 56 میلیون متر مکعب می باشد. در اغلب ماه های سال بیشتر رودخانه از ایستگاه قروه به بعد فاقد آب می باشد.

وضعیت خاکها:

بطور کلی در منطقه مورد بررسی که از خاک­های حاصلخیز و مستعد برای کشاورزی با زهکشی مناسب برخوردار است، به علت اختلاف دمای شب و روز و اختلاف دمای شدید فصول سال، تخریب مکانیکی سنگ ها شدید است و همین امر تاثیر چشمگیری بر سنتز خاک در محل دارد. از طرفی بعلت بارش در فصول سرد که منجر به رویش گیاهان و نباتان در فصل رشد می شود، پوشش گیاهی محل نیز متلاشی کردن و تخریب مکانیکی و هم تکامل خاک منطقه از طریق افزایش مقدار مواد آلی خاک تاثیر می گذارد، از طرفی به علت بارش های سیل آسا، در بعضی از مواقع سال و شیب نسبتاً زیاد در دامنه کوه ها، خاکها از نواحی مرتفع به سمت نواحی پست منتقل شده و بدین وسیله بر غنای خاک مناطق پست و دشتها افزوده می شود. لذا در اراضی پست، خاک دارای بافت سنگین و با قابلیت نفوذ آهسته است که اغلب ریزبافت می باشند ولی در دامنه درصد قابل توجهی از خاک­ها را سنگریزه ها تشکیل می دهند.



[1] . Regional survey

[2] . site survey

[3] . Intensive

[4] . Extensive

265